Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » “Өкө”нөң “һабан турғайы”на әүерелеүе мөмкинме?
Һеҙ нисәлә йоҡларға ятаһығыҙ? Ваҡытындамы?” тигән һорауға күптәрҙең: “Ҡайҙа ул ваҡытында ятыу... Көн дә мәшәҡәте табылып тора, өлгөрөп булмай”, — тип зарланғанын ишеткән бар. Ҡайһы берәүҙәр уйынлы-ысынлы: “Мин бит “өкө” затынан. Бөтә эште төнөн башҡарырға яратам”, — тип тә өҫтәр. Шулай итеп, улар үҙҙәренең тәбиғәт билдәләгән йоҡо режимын боҙоуын аҡларға тырыша.

Ғалимдар күптән инде был ҡалыптарҙың ысынбарлыҡҡа тап килмәүен, йоҡо режи­мының иртәнге йәки төнгөгә бүленеүен генетика буйынса бирелмәүен, ә йәшәү рәүеше менән тығыҙ бәйләнгәнлеген раҫланы. “Һабан турғайы” режимы бөтә кеше өсөн дә тәбиғи, беҙҙең бөтә физиологик функцияларыбыҙ, мәҫәлән, тән температураһы, тап ошо тәртипкә көйләнгән. Төндә хатта көсөр­гәнешле эш менән мәшғүл кешенең дә тән температураһы, йоҡлаған кешенеке кеүек үк, төшә. Әммә йоҡо режимының даими боҙолоуы ахыр сиктә тотороҡһоҙораҡ физиологик процестарҙың яңы эш ритмына яраҡлашыуына килтерә. Шулай итеп, кешенең һығылмалы физиологик функциялары тотороҡлолары менән килешеп эшләмәй. Режимды боҙоп, беҙ яһалма рәүештә организм өсөн ауыр шарттар тыуҙырабыҙ.

Үҙен “өкө” тип иҫәпләргә күнеккән кешенең организмын космонавт, полярниктың, йәғни оҙайлы ваҡыт экстремаль шарттарҙа булған һөнәр эйәһенең хәл-торошо менән сағыш­тырырға мөмкин. Айырма бары шунда — “өкө”ләр ошондай шарттарҙы үҙҙәре тыуҙыра. Мәғлүмәттәрҙән күренеүенсә, уларҙың тәүлегенә уртаса эшләп сығарған гормондары “һабан турғайы”ныҡына ҡарағанда 1,5 тапҡырға юғарыраҡ. Ошо допинг иҫәбенә кешенең төнгө әүҙемлеге тәьмин ителә лә инде. Адреналиндың артыҡ күп эшләп сығарылыуы матдәләр алмашыныуын боҙа, уның ҡалдыҡтары ҡанда туплана, ҡан тамырҙарына ултыра. Һөҙөмтәлә атеросклероз, гипертония, йөрәк ишемияһы сирҙәренә юл асыла. Ғалимдарҙың тикшеренеүҙәре төндәге әүҙемлектең бик ҡиммәткә төшөү ихтималлығын раҫлай. “Өкө”ләр араһында миокард инфаркттарының “һабан турғай”ҙа­ры менән сағыштырғанда 1,5 тапҡырға күберәк булыуы асыҡланған.

Йоҡо режимын яйға һалыу өсөн ҡайһы бер күнегелгән ғәҙәттәрҙән арынып, яуаплыраҡ, ауырыраҡ мәшәҡәттәрҙе иртәнге ваҡытҡа ҡалдырырға кәрәк. Кис саф һауала йөрөү, бер үк ваҡытта йоҡларға ятыу һәм уяныу көндәлек ғәҙәткә әүерелергә тейеш. Ошо ябай ғына ҡағиҙәләр сәләмәтлекте һаҡларға, эшкә һәләтлелекте күтәрергә ярҙам итер.


Автор: Динә АРЫҪЛАНОВА әҙерләне
Фото: pixabay.ru


Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Дөрөҫ йәшәгеҙ

Дөрөҫ йәшәгеҙ 29.03.2019 // Сәләмәт булайыҡ

Заман ҙур тиҙлек менән алға елгәндә, йылдарға йылдар өҫтәлгән һайын тормоштоң мәғәнәһе, дөрөҫ...

Тотош уҡырға 1 498

Ғалимдар һөйөндөрмәне

Ғалимдар һөйөндөрмәне 29.03.2019 // Сәләмәт булайыҡ

Сит ил ғалимдары, атап әйткәндә, АҠШ, Испания һәм Норвегия тикшеренеүселәре рәсәйҙәрҙе тиҙ...

Тотош уҡырға 1 170

Прививкаһыҙ мәктәпкә лә, баҡсаға ла индермәйәсәктәр

Прививкаһыҙ мәктәпкә лә, баҡсаға ла индермәйәсәктәр 29.03.2019 // Сәләмәт булайыҡ

Күптән түгел Италияла яңы закон ғәмәлгә инде. Ата-әсәләр балаларын киң таралған йоғошло сирҙәрҙән...

Тотош уҡырға 1 249

“Сихут” сире һайлап тормай...

“Сихут” сире һайлап тормай... 29.03.2019 // Сәләмәт булайыҡ

Бер нәмәнән дә ҡурҡмаған таяҡса хаҡында....

Тотош уҡырға 1 253

“Ир менән ҡатын проблемаһы”н  еңеп сығырға мөмкин
"Сибай ҙа, уның халҡы ла оҡшаны"

"Сибай ҙа, уның халҡы ла оҡшаны" 22.03.2019 // Сәләмәт булайыҡ

Тап шундай йылы һүҙҙәр, яҡты уйҙар менән ҡайтырға сыҡты Өфө табиптары. Бөгөн Сибайҙа сирлеләрҙе...

Тотош уҡырға 1 046

Заман менән бергә атлайҙар

Заман менән бергә атлайҙар 22.03.2019 // Сәләмәт булайыҡ

“Йөрәк һүҙе”, “Йөрәктән сыҡҡан йөрәккә етә”, “Бала – йөрәк ите”, “Миһырбанлыҡ – йөрәктән”... Кеше...

Тотош уҡырға 1 203

Яман шешкә ҡаршы "ҡоралланып"

Яман шешкә ҡаршы "ҡоралланып" 21.03.2019 // Сәләмәт булайыҡ

Бөгөнгө “Сәләмәтлек сәғәте”ндә онкологик сирлеләрҙе дарыу препараттары менән тәьмин итеү мәсьәләһе...

Тотош уҡырға 1 048

Сирҙәрҙе башланғыс стадияһында уҡ асыҡлаясаҡ

Сирҙәрҙе башланғыс стадияһында уҡ асыҡлаясаҡ 16.03.2019 // Сәләмәт булайыҡ

Учалы үҙәк дауаханаһында өлкәндәр өсөн УЗИ кабинетын йыһазландырыу эштәре бара....

Тотош уҡырға 1 038

Ҡәлғәгеҙ хәүефһеҙме?

Ҡәлғәгеҙ хәүефһеҙме? 15.03.2019 // Сәләмәт булайыҡ

Таҙалыҡ – сәләмәтлек нигеҙе, тигән ҡанатлы һүҙҙәр хәҙерге заманда ла көнүҙәклеген юғалтмай....

Тотош уҡырға 1 373

Үҙеңдән дә оло табип юҡ

Үҙеңдән дә оло табип юҡ 15.03.2019 // Сәләмәт булайыҡ

Һаулыҡтың һаҡлауға мохтаж икәнлеген хәтерҙә тотайыҡ....

Тотош уҡырға 1 414

Уйҙырмаларҙан ҡотолайыҡ

Уйҙырмаларҙан ҡотолайыҡ 15.03.2019 // Сәләмәт булайыҡ

Һаулыҡ һаҡлау өлкәһендә лә төрлө уйҙырмалар етерлек. Шуларҙың бер нисәһенә күҙ һалайыҡ....

Тотош уҡырға 1 157