Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Һуған үҫтерәбеҙ
Беҙҙең ауыл менән Өфө араһында 120-се маршрут автобусы йөрөй. Ҡышын һирәк булһа ла, йәйен 15–20 минут һайын ҡала халҡын коллектив баҡсаларға ташый. Яратам был маршрутты. Эшкә барып ҡайтҡан өсөн түгел, ә гелән эргәңдә әңгәмәләшселәрең булғанға. Сер түгел, йәштәр йөрөмәй баҡсаға. Ғәҙәттә, автобуста 60-тан үткән әбей, бабайҙар, ағай, апайҙар була. Бөтәһе лә – тәжрибәле баҡсасы.

Берәйһенән ҡыҙыҡ өсөн генә йәшелсә, еләк-емеш тураһында кәңәш һора — Өфөгә тиклемге 40 саҡрым ара һиҙелмәй ҙә ҡала: кәңәшен дә бирәләр, бер-береһен бүлдереп, яңы сорттар тураһында ла һөйләйҙәр, тәжрибәләре менән дә уртаҡлашалар. Эргәгә килеп ултырған бер апайҙың сетка тулы һуғандарын күреп: “Һуғанығыҙ күптер, бына мин бер нисек тә ғаиләле сортлы һуған үҫтерә алмайым — ваҡ була”, — тип кенә әйтеп өлгөрҙөм, ҡатын шунда уҡ һүҙгә лә керешеп китте.
“Ғаиләле сорт” тип, бер төптә ғаилә һымаҡ, 5 – 6 баш һуған үҫкән сортты йөрөтәләр халыҡ телендә. Урыҫса “семейный” тиҙәр. Вағыраҡ булһа ла, берҙән, бер төптә әллә нисәмә була, икенсенән, тәме әскелтем, уның ҡарауы, сереп, ауырыуҙарға бирешеп бармай. Ҡышын яҡшы һаҡлана. Ҡыҫҡаһы, һүҙҙе эргәләге Әлфиә апайға бирәйек.
— Һатырға алып китеп барам, — тип башланы һүҙен әңгәмәсем. — Ҡайһы саҡта үҫтереүе һатҡанға ҡарағанда еңелерәк. Ошо төр һуған менән шөғөлләнә башлауыма байтаҡ ваҡыт инде. Хәл былай булды. Был һуғанды танышым биргәйне. Бер-ике түтәл ултыртҡас, артып ҡалды. Тоттом да бушыраҡ урынға — ҡарағат төптәренә, башҡа ергә төртөп сыҡтым. Ышанаһыңмы, ҡотороп үҫте. Күрше-күләнгә, нәҫел-ырыуға тараттым. Ҡайһыһы рәхмәт әйтте, ҡайһыһы аҡса бирҙе. Тағы ла артып ҡалғас, баҙарға киттем. Психологик ҡаршылыҡтарҙы еңергә тырышам. Юл өҫтөндәге “39-сы километр” тигән баҙарҙа таныштар күп, күбеһе баҡсасылар. Үҙемде үҙем: “Урлап алмағанмын әле, тәрбиәләп үҫтергән һуғаным”, — тип йыуатам. Икеләнеү, оялыу тойғоһо тәүге килограмды һатҡансы ғына булған икән. Һуңынан бөтөнләй бөттө. Шунан һуң, пенсиям да күп түгел бит.
Тәүҙә артығын һаттым. Һуңынан инде был төр һуғанды һатыр өсөн махсус үҫтерә башланым. Хәҙер, ете йыллыҡ тәжрибәм булғанда, шуны ныҡлы әйтә алам: иң үткән тауар — салат үләндәре, әнис, петрушка, йәшел һуған (ҡыяғы өсөн), редиска. Иртә өлгөрә торған һуғанды былай үҫтерәм: октябрь урталарында ваҡ ғаилә һуғанын түтәлгә ултыртам, һалҡын көндәр башланыр алдынан уны торф, тиреҫ, һалам менән ныҡлап ҡаплайым. Апрелдә, ҡояш ныҡлап ҡыҙҙыра башлағас, ҡарҙы көрәйем дә түтәл өҫтөн пленка, төнгөлөккә өҫтәмә сепрәк, иҫке юрған менән ябам. Ай ярым тигәндә (20–30 май) йәшел һуғанды баҙарға алып сыҡһаң да була.
Редисканы тәүге тапҡыр апрелдә сәсәбеҙ. Сәсеүҙе тупраҡ өҫтө 5 – 7 сантиметрға ирегәс башҡарабыҙ. Тағы шуны әйтергә кәрәк: баҡсасылыҡ менән шөғөлләнгәс, кәбеҫтә, помидор үҫентеләре һатыу ваҡытын ысҡындырырға ярамай. Беҙ кәбеҫтәне апрель аҙағында тура түтәлгә сәсәбеҙ. Пленка менән ҡаплайбыҙ. Үҫентеләр шытып сыҡҡас, талдан йәки тимер сымдан дуғалар яһап, пленканы өҫкә күтәрәбеҙ. Тәүге ысын япраҡтары күренгәс һирәкләйбеҙ. Араларына торф, тиреҫ, ҡара тупраҡ һалып сығабыҙ. Түтәлдә үҫкән үҫентеләр ныҡлы, сыныҡҡан була. Теплицалағыға ҡарағанда, бындайҙарҙы кешеләр теләп ала.
Тауарың тиҙ үтһен өсөн ул иң тәүге сиратта яҡшы сифатлы булырға тейеш. Һатып алыусыны һис алдамайым, киреһенсә, ыңғайына ҡуям. Шуға ла улар үҙҙәре генә алмай, таныш-белешен дә килтерә.
Иребеҙ менән икебеҙгә 140 йәш тигәндәй. Ләкин күңел төшөнкөлөгөнә бирелмәйбеҙ — яратҡан, табыш килтергән шөғөлөбөҙ бар. Кәңәшем шул: хәйер һорашҡан һымаҡ бурысҡа аҡса эҙләп йөрөгәнсе, үҙең үҫтергәнде һатыу яҡшыраҡ.
Т. МУСИН яҙып алды.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Баҙар түгел,  баҡса бирә ашлама

Баҙар түгел, баҡса бирә ашлама 31.01.2024 // Баҡса

Баҡсалағы һәр түтәл-ҡыуаҡтан биҙрәләп уңыш алыу – һәммәбеҙҙең дә яҡты хыялы. “Компостер” тигән...

Тотош уҡырға 1 334

Ҡыяр-помидор тоҙлар мәл Һыуыҡ һыуҙа тоҙланған ҡыяр

Ҡыяр-помидор тоҙлар мәл Һыуыҡ һыуҙа тоҙланған ҡыяр 15.07.2023 // Баҡса

Өс литрлыҡ банка төбөнә бер укроп һабағы, ҡурай еләге, ҡарағат, сейә япрағы һалырға. Бер рәт ҡыяр...

Тотош уҡырға 3 212

Уңышты нисек һаҡларға?

Уңышты нисек һаҡларға? 15.07.2023 // Баҡса

Сөгөлдөр һәйбәт һаҡланһын өсөн һабағын ҡул менән бороп өҙмәгеҙ, ә төбөн 1-1,5 сантиметр оҙонлоғонда...

Тотош уҡырға 1 483

Алтын йомортҡа... һарайҙа

Алтын йомортҡа... һарайҙа 21.05.2023 // Баҡса

Тауыҡ йылы тамамланды, ләкин шәхси хужалыҡтарҙа ҡош-ҡорт тотоу төп тармаҡ булып ҡала. Ите,...

Тотош уҡырға 1 300

Кишер яратһаң

Кишер яратһаң 21.05.2023 // Баҡса

Кишерһеҙ бер табынды ла күҙ алдына килтереп булмай. Уны беҙ аш, былау бешергәндә, салаттар...

Тотош уҡырға 1 195

Сәскәләр тураһында

Сәскәләр тураһында 21.05.2023 // Баҡса

– Башҡа мәшәҡәттәр менән мартта сәскә сәсә алманым. Йәй көнө баҡсаға күсереп ултыртыу өсөн әле...

Тотош уҡырға 1 528

Ер еләге үҫтереү тәртибе

Ер еләге үҫтереү тәртибе 21.05.2023 // Баҡса

Беҙҙәге һауа шарттарында ер еләгенең вегетация осоро ҡар иреп бөткәс тә башлана. Май аҙаҡтарында...

Тотош уҡырға 1 197

Нимә беләбеҙ?

Нимә беләбеҙ? 21.05.2023 // Баҡса

Картуф мал, ҡош-ҡорт аҙығында ла, сәнәғәт өлкәһендә лә киң ҡулланыла. Медицина өлкәһе ғалимдары...

Тотош уҡырға 1 264

Редис, помидор, борос...

Редис, помидор, борос... 23.03.2022 // Баҡса

Иртә яҙҙан сәсеп үҫтерелгән йәшелсә үҫентеләрен башта быяла йәки полиэтилен япма аҫтына, шунан асыҡ...

Тотош уҡырға 1 946

Һыу һибеү һәм туҡландырыу

Һыу һибеү һәм туҡландырыу 23.03.2022 // Баҡса

Июлдә баҡсала төп эштәр­ҙең береһе ул. Һыуҙы иртән йә­ки кисен, ҡояш артыҡ ҡыҙ­ҙыр­ма­ғанда,...

Тотош уҡырға 2 051

Ҡоротҡостарҙы ҡоротҡос

Ҡоротҡостарҙы ҡоротҡос 23.03.2022 // Баҡса

Туҡланыу шарттарына ҡарап, ҡоротҡостар ике төргә бүленә: беренсеһе үҫемлектең һутын һурһа, икенсеһе...

Тотош уҡырға 1 355

Әтәсте нисек һайларға?

Әтәсте нисек һайларға? 23.03.2022 // Баҡса

Ихата йәме нимәлә? Нисек кенә сәйер булмаһын — әтәстә! Һәүетемсә генә барған ауыл тормошона...

Тотош уҡырға 1 679