Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Сылтыр-сылтыр “йылға” аға
Баҡса ул йәшелсә, емеш үҫтереү урыны ғына түгел, унда ял итеү өсөн дә уңайлы шарттар булдырылырға тейеш. Бының өсөн матур итеп эшләнгән эскәмйә, беседка кәрәк. Ләкин күңелгә улары ғына ла етмәй. Кеше янған усаҡҡа, аҡҡан һыуға ҡарап туймай, тиҙәр бит. Ҡараған һайын ҡарағы килә, яйлап тынысландыра. Бөгөнгө һүҙебеҙ яһалма һыу ятҡылығы, йәки, баҡсасылар әйтмешләй, “аҡҡан һыу”, “йүгерек һыу” тураһында булыр.

Һыу кешегә әйтеп аңлата алмаҫлыҡ йоғонто яһай. Юҡҡа ғына фонтан, бәләкәй генә шарлама, “йылға” элек-электән бай баҡса­ларҙың айырылмаҫ өлөшө һанал­маған. Әлбиттә, бар биләмәлә лә тәбиғи һыу ятҡылығы булмай. Шуға ла яһалма күл, йылға эшләнелгән. “Йылға” ағыуы шунан ғибәрәт: компрессор ярҙамында һыу өҫкә күтәрелә лә аҫҡа табан таштар өҫтөнән түбәнгә “йүгерә”.

Һыу ятҡылығы төҙөү өсөн иң тәү дөрөҫ итеп урынлаштырырға кәрәк. Һуңынан ерҙең өҫкө ҡатламы бер яҡ ситкә алына. Ә балсыҡтан “альп тауы” өйөлә. Ошо уҡ өйөмдө йылғаның башы итеп тә файҙаланырға мөмкин. Әҙер соҡорға флис (геотекстиль) һалына, гидроизоляция яһала: поливинилхлорид пленка (ПВХ) йәки бутилкаучук резина һалына. Был пленка менән резина оҙаҡ һаҡлана. Әйтәйек, ПВХ пленкаһы ун йылдан ашыу хеҙмәт итергә мөмкин. Ә бутилкаучук 30 йылға саҡлы хеҙмәт итеп, 30 градуслы һалҡындарға ла ярылмай. Гидроизоляция яһар өсөн башҡа ысулдар ҙа етерлек. Мәҫәлән, бетон. Уның өсөн ергә тимер селтәр һалына, арматуралар ярҙамында ”һөлдә” эшләнә. Өҫтөнән резинопластик йәйелә.

Ғәҙәттә, насосты баҡсалағы яһалма йылға, күлдең ҙурлығына, тәрәнлегенә ҡарап һайлайҙар. Нисек кенә булмаһын, һыу “йүгергән” урын күҙ уңында булырға тейеш. Әйтәйек, компрессор сәғәтенә ун кубометр һыу һура икән, бер метр киңлектәге “йылға”ның ошо ерҙәге тәрәнлеге 3 сантиметр була.

Йылға башына һыу биреү өсөн пластик торбалар йәки шлангтар файҙаланыла. Шланг еңел генә йылға боролоштарын ҡабатлай ала. Уны ағымдан ситтә, иң ҡыҫҡа урындан үткәрәләр. Торба сыҡҡан урынды таш менән ҡаплап ҡуйһаң, ул күренмәйәсәк. Йылға ағышын булдырғанда, тулҡындарҙың таштар өҫтөнән уйнарға, сылтыр-сылтыр тауыш сығарырға тейешлеген оноторға ярамай. Эштең маҡсаты ла, матурлыҡҡа өлгәшеү ҙә ошо бит. Бының өсөн тәбиғи таштарҙы дөрөҫ файҙаланыу зарур. Ҡайһы саҡ таштар ғына композицияның айырым элементын биреп бөтә алмай. Шул саҡта бетон ҡулла­ныла. Ағыр өсөн “тау” ни тиклем бейегерәк, шул хәтлем йылға боролошон уйнатырға мөмкин.

Яһалма йылға, күл, баҡсалағы газон, сәскәлек һымаҡ уҡ, тәрбиә талап итә. Таҙартып, һыуын алмаштырып, таштарын рәтләп торорға кәрәк. Уның ҡарауы, баҡсағыҙға сығып, рәхәтләнеп ял итеүгә ни етә?! Шуныһы мөһимерәк бит...




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Баҙар түгел,  баҡса бирә ашлама

Баҙар түгел, баҡса бирә ашлама 31.01.2024 // Баҡса

Баҡсалағы һәр түтәл-ҡыуаҡтан биҙрәләп уңыш алыу – һәммәбеҙҙең дә яҡты хыялы. “Компостер” тигән...

Тотош уҡырға 1 319

Ҡыяр-помидор тоҙлар мәл Һыуыҡ һыуҙа тоҙланған ҡыяр

Ҡыяр-помидор тоҙлар мәл Һыуыҡ һыуҙа тоҙланған ҡыяр 15.07.2023 // Баҡса

Өс литрлыҡ банка төбөнә бер укроп һабағы, ҡурай еләге, ҡарағат, сейә япрағы һалырға. Бер рәт ҡыяр...

Тотош уҡырға 3 189

Уңышты нисек һаҡларға?

Уңышты нисек һаҡларға? 15.07.2023 // Баҡса

Сөгөлдөр һәйбәт һаҡланһын өсөн һабағын ҡул менән бороп өҙмәгеҙ, ә төбөн 1-1,5 сантиметр оҙонлоғонда...

Тотош уҡырға 1 465

Алтын йомортҡа... һарайҙа

Алтын йомортҡа... һарайҙа 21.05.2023 // Баҡса

Тауыҡ йылы тамамланды, ләкин шәхси хужалыҡтарҙа ҡош-ҡорт тотоу төп тармаҡ булып ҡала. Ите,...

Тотош уҡырға 1 279

Кишер яратһаң

Кишер яратһаң 21.05.2023 // Баҡса

Кишерһеҙ бер табынды ла күҙ алдына килтереп булмай. Уны беҙ аш, былау бешергәндә, салаттар...

Тотош уҡырға 1 176

Сәскәләр тураһында

Сәскәләр тураһында 21.05.2023 // Баҡса

– Башҡа мәшәҡәттәр менән мартта сәскә сәсә алманым. Йәй көнө баҡсаға күсереп ултыртыу өсөн әле...

Тотош уҡырға 1 412

Ер еләге үҫтереү тәртибе

Ер еләге үҫтереү тәртибе 21.05.2023 // Баҡса

Беҙҙәге һауа шарттарында ер еләгенең вегетация осоро ҡар иреп бөткәс тә башлана. Май аҙаҡтарында...

Тотош уҡырға 1 179

Нимә беләбеҙ?

Нимә беләбеҙ? 21.05.2023 // Баҡса

Картуф мал, ҡош-ҡорт аҙығында ла, сәнәғәт өлкәһендә лә киң ҡулланыла. Медицина өлкәһе ғалимдары...

Тотош уҡырға 1 245

Редис, помидор, борос...

Редис, помидор, борос... 23.03.2022 // Баҡса

Иртә яҙҙан сәсеп үҫтерелгән йәшелсә үҫентеләрен башта быяла йәки полиэтилен япма аҫтына, шунан асыҡ...

Тотош уҡырға 1 930

Һыу һибеү һәм туҡландырыу

Һыу һибеү һәм туҡландырыу 23.03.2022 // Баҡса

Июлдә баҡсала төп эштәр­ҙең береһе ул. Һыуҙы иртән йә­ки кисен, ҡояш артыҡ ҡыҙ­ҙыр­ма­ғанда,...

Тотош уҡырға 2 034

Ҡоротҡостарҙы ҡоротҡос

Ҡоротҡостарҙы ҡоротҡос 23.03.2022 // Баҡса

Туҡланыу шарттарына ҡарап, ҡоротҡостар ике төргә бүленә: беренсеһе үҫемлектең һутын һурһа, икенсеһе...

Тотош уҡырға 1 338

Әтәсте нисек һайларға?

Әтәсте нисек һайларға? 23.03.2022 // Баҡса

Ихата йәме нимәлә? Нисек кенә сәйер булмаһын — әтәстә! Һәүетемсә генә барған ауыл тормошона...

Тотош уҡырға 1 561