Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Йәшелсә боҙолмаһын тиһәң...
Йәшелсә боҙолмаһын тиһәң...— Элегерәк мөгәрәптең кирбес стеналарын эзбиз оно менән ағарта торғайным. Улай мәшәҡәте күберәк. Ишетеүемсә, махсус төтөн шашкалары бар икән. Йәшелсәгә ауырыу таратҡан бәшмәктәрҙе һәм күгәргән урындарҙы бөтөрөү өсөн тағы ниҙәр ҡулланыла?


— Көҙөн баҡсасыларҙың өс төп эше була: мөгәрәпте һәм баҙҙы йәшелсә һалыуға әҙер­ләү, теплицаны киләһе йылға йү­нәткеләп ҡуйыу, тиреҫен яңыртыу, өйҙө һәм һарайҙы йылытыу сараһын күреү. Был эш­тәр­ҙең барыһы ла ауырыу та­рат­ҡан сығанаҡтарҙы бөтө­рөү­ҙән ғибәрәт. Элегерәк кәш­тә­ләр­ҙе хлорлы эзбиз, аҡбур, ба­ҡыр йәки тимер купоросы менән эшкәрткәндәр. Һуңғараҡ көкөрт­лө төтөн шашкаларын ҡуллана башланылар (фумигация). Кө­көртлө газ, ағасҡа үтеп инеп, йәшелсәне сереткән ауырыу­ҙар­ҙы бөтөрә, ләкин бындай де­зинфекция мәшә­ҡәтле, һау­лыҡ өсөн дә хәүефле. Унан да бигерәк, әле һанап кителгән саралар ваҡытлыса ғына, һәм улар бөтә ауырыу таратҡан мик­роорганизмдарҙы ла бөтөрә алмай.
Ғалимдар яңы фунгицид һәм антисептик тәҡдим итә — картоцид. Тәүҙә уны йәшелсә һәм емеш-еләк ҡоротҡостарына ҡаршы ғына ҡулланалар. Әйт­кәндәй, был яҡлап ул үҙен яҡшы яҡтан күрһәтә. Һуңыраҡ инде бүтән мөмкинлектәре лә асыла: баҡһаң, картоцидты дауалау һәм сирҙе иҫкәртеү өсөн дә ҡул­ланып була икән. Ул — ағас, кирбес, бетондан яһалған йорт­тарҙа бактерияны, мүктәрҙе бөтөрөү, күгәргән урындарҙы эшкәртеү өсөн алмаш­тыр­ғыһыҙ препарат. Уның менән шулай уҡ ағас йәш­никтәрҙән алып тоҡтарға тиклем, хатта ерҙе лә эшкәртеп була. Әгәр ҙә эшкәр­теләсәк майҙан ҡоро булһа, бер дезинфекциялау бер нисә йылға етә. Ә бына дымлы мөгә­рәптәрҙә, баҙҙа йыл һайын үткәрелә.
Картоцидты ҡулланыу ябай ғына: тәүҙә эшкәртеләсәк ерҙең бысрағын һөртөп, һепереп сы­ғаралар. Һуңынан инструкция буйынса картоцид иҙмәһен әҙерләп һиптерәләр. Күрһәтел­гән ваҡыт үткәс, йәшелсәләрҙе һалырға ла мөмкин.
Ошондай уҡ сара теплицалар өсөн дә ҡул­ланыла. Тәүҙә йәшелсә ҡалдыҡтарын, һабаҡ­та­рын йыйып алалар ҙа картоцид менән рам­дар­ҙы, быяла йәки полиэтилен япманы, ерҙе эшкәртәләр.
* * *

— Ҡышҡылыҡҡа ҡайнат­ма өсөн күпләп алма кипте­рәм. Ләкин уларҙың байтаҡ өлөшө күгәрә...
— Йоҡа итеп турап кипте­релгән алма йә грушаны кизе-мамыҡ туҡыманан тегелгән тоҡсайҙа һаҡларға кәрәк. Киптерелгән емештәр яҙға тиклем тәмен юғалтмаһын өсөн, тоҡсайҙы тоҙло һыуҙа 15-20 минут ҡай­натып, һыҡмай киптереү яҡшы.

* * *

— Тоҙланған помидор, ҡыяр банкаларын асҡас, күп тә тормай, аҙыҡтың өҫкө өлөшө күгәрә башлай. Быны туҡтатып буламы икән?
— Әле ашалып бөтмәгән йәшелсәгеҙ бер аҙҙан бәҫләнеп, күгәрә башламаһын өсөн һыуына аҙ ғына гәрсис һалы­ғыҙ. Тоҙланған йәшелсәнең төҫө асылып китер һәм боҙол­май оҙаҡ һаҡланыр.


Автор: Т. МУСИН


Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Баҙар түгел,  баҡса бирә ашлама

Баҙар түгел, баҡса бирә ашлама 31.01.2024 // Баҡса

Баҡсалағы һәр түтәл-ҡыуаҡтан биҙрәләп уңыш алыу – һәммәбеҙҙең дә яҡты хыялы. “Компостер” тигән...

Тотош уҡырға 1 287

Ҡыяр-помидор тоҙлар мәл Һыуыҡ һыуҙа тоҙланған ҡыяр

Ҡыяр-помидор тоҙлар мәл Һыуыҡ һыуҙа тоҙланған ҡыяр 15.07.2023 // Баҡса

Өс литрлыҡ банка төбөнә бер укроп һабағы, ҡурай еләге, ҡарағат, сейә япрағы һалырға. Бер рәт ҡыяр...

Тотош уҡырға 3 160

Уңышты нисек һаҡларға?

Уңышты нисек һаҡларға? 15.07.2023 // Баҡса

Сөгөлдөр һәйбәт һаҡланһын өсөн һабағын ҡул менән бороп өҙмәгеҙ, ә төбөн 1-1,5 сантиметр оҙонлоғонда...

Тотош уҡырға 1 437

Алтын йомортҡа... һарайҙа

Алтын йомортҡа... һарайҙа 21.05.2023 // Баҡса

Тауыҡ йылы тамамланды, ләкин шәхси хужалыҡтарҙа ҡош-ҡорт тотоу төп тармаҡ булып ҡала. Ите,...

Тотош уҡырға 1 145

Кишер яратһаң

Кишер яратһаң 21.05.2023 // Баҡса

Кишерһеҙ бер табынды ла күҙ алдына килтереп булмай. Уны беҙ аш, былау бешергәндә, салаттар...

Тотош уҡырға 1 147

Сәскәләр тураһында

Сәскәләр тураһында 21.05.2023 // Баҡса

– Башҡа мәшәҡәттәр менән мартта сәскә сәсә алманым. Йәй көнө баҡсаға күсереп ултыртыу өсөн әле...

Тотош уҡырға 1 380

Ер еләге үҫтереү тәртибе

Ер еләге үҫтереү тәртибе 21.05.2023 // Баҡса

Беҙҙәге һауа шарттарында ер еләгенең вегетация осоро ҡар иреп бөткәс тә башлана. Май аҙаҡтарында...

Тотош уҡырға 1 142

Нимә беләбеҙ?

Нимә беләбеҙ? 21.05.2023 // Баҡса

Картуф мал, ҡош-ҡорт аҙығында ла, сәнәғәт өлкәһендә лә киң ҡулланыла. Медицина өлкәһе ғалимдары...

Тотош уҡырға 1 206

Редис, помидор, борос...

Редис, помидор, борос... 23.03.2022 // Баҡса

Иртә яҙҙан сәсеп үҫтерелгән йәшелсә үҫентеләрен башта быяла йәки полиэтилен япма аҫтына, шунан асыҡ...

Тотош уҡырға 1 894

Һыу һибеү һәм туҡландырыу

Һыу һибеү һәм туҡландырыу 23.03.2022 // Баҡса

Июлдә баҡсала төп эштәр­ҙең береһе ул. Һыуҙы иртән йә­ки кисен, ҡояш артыҡ ҡыҙ­ҙыр­ма­ғанда,...

Тотош уҡырға 2 008

Ҡоротҡостарҙы ҡоротҡос

Ҡоротҡостарҙы ҡоротҡос 23.03.2022 // Баҡса

Туҡланыу шарттарына ҡарап, ҡоротҡостар ике төргә бүленә: беренсеһе үҫемлектең һутын һурһа, икенсеһе...

Тотош уҡырға 1 306

Әтәсте нисек һайларға?

Әтәсте нисек һайларға? 23.03.2022 // Баҡса

Ихата йәме нимәлә? Нисек кенә сәйер булмаһын — әтәстә! Һәүетемсә генә барған ауыл тормошона...

Тотош уҡырға 1 535