Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Ҡар аҫтында ҡала тимәгеҙ…
Ҡар аҫтында ҡала тимәгеҙ… Көҙгө ел ағастарҙан һуңғы япраҡтарҙы өҙә. Көндәр ҙә һыҡтап-һыҡтап ҡуйғандай, күҙ йәше ямғыр булып быҫҡаҡлай, ҡар күҙе күренә. Баҡсалар бушап, һороға мансылып ҡалған, аҡ юрған ябынырға әҙерләнә.

Шулай булыуға ҡарамаҫтан, бында эш тә, көндәлек мәшәҡәт тә етерлек. Ҡышҡы йоҡоға тал­ғансы, сүп-сарҙан, ҡороған ботаҡ­тарҙан арынырға кәрәк. Бынан тыш, ағас, ҡыуаҡ төптәренә органик ашлама – тиреҫ, көл, самалап ҡош-ҡорт тиҙәге индерелә.
Ҡайһы бер баҡсасылар алма, груша һымаҡ ағастарҙың олондарын эзбиз менән ағарта. Был сара бәшмәк ауырыуҙарынан күпмелер һаҡлаһа, иң мөһиме – ҡояшлы көндәрҙә олон йылынып һалҡындарҙа туңған саҡта ҡабыҡҡа ярылырға ирек бирмәй.
Ҡарағат, крыжовник, ҡурай еләге сыбыҡ­саларын бергә тарттырып бәй­ләүселәр бар. Был да белгестәрҙә ике төрлө ҡараш тыуҙыра. Ҡайһыһылыр әйтеүен­сә, уларҙы бәйләһәң, ҡар өҫтөндә ҡалған өлөшө туңа. Икенселәре, киреһенсә, бөтә сыбыҡсалар ҙа ҡар аҫтында ҡалһа, баҫылып һы­ныу ихтималлығын әйтә. Ҡарағат, крыжовник менән шулай булһа ла, ҡар ҡалын ятҡан ерҙә ултыр­тылған ҡурай еләге сыбыҡса­ларын уйҙым-уйҙым бергә йыйыу кәрәктер. Уларҙы ергә ятҡырып, эргәләренә сөй ҡағып та бәйләп ҡуялар.
Ашлама индереүгә килгәндә, баҡсала туп­раҡты дөрөҫ эшкәр­теү ҙур әһәмиәткә эйә. Ағас олоно тирәһендәге бер квадрат метр ергә биш-ете килограмм органик ашлама һалына. Тиреҫ­тән тыш, ҡатнаш ашлама, сереп тупраҡҡа әйләнгән үлән, тарҡалған торф файҙаланыла. Минераль ашламалар (фосфор һәм калий) ағасты уратып, 30-40 сантиметр тәрәнлектә соҡор ҡаҙып та ке­ретелә. Ун йыллыҡ ағастарҙың һәр береһенә 300-400 грамм суперфосфат, 150-200 грамм хлорлы калий индерергә кәрәк. Ныҡ әскелтем тупраҡҡа бер квадрат метрға 300-400 грамм иҫәбенән эзбиз һибергә тәҡдим ителә.
Тәүге ҡар күҙҙәре күренгәс, ҡырҡ көндән һуң ята, тиҙәр. Ҡасан ятыуына ҡарамаҫтан, еләк плантацияларында ҡар тотоу хәстәрен күрергә кәрәк. Ҡайһы бер йылда көҙ ҡоро килә. Һал­ҡындар иһә үҙен көттөрмәй. Дымы булмаған ер туңа, ярыла. Еләктәрҙең, емеш ҡыуаҡтар­ы­ның тамыры өҫтә була, шуға зарарланып, туңып бара. Һынған, нәҙек епсәлек ботаҡтарҙан арыныу ҙа – ҙур эштәрҙең береһе.
Ҡыш етеп килә, барыбер бөтә нәмә ҡар аҫтында ҡала, тип тынысланырға ярамай. Баҡ­сала эш, миҙгеленә ҡарап, йыл буйы дауам итә.


Автор: Т.Мусин.


Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Баҙар түгел,  баҡса бирә ашлама

Баҙар түгел, баҡса бирә ашлама 31.01.2024 // Баҡса

Баҡсалағы һәр түтәл-ҡыуаҡтан биҙрәләп уңыш алыу – һәммәбеҙҙең дә яҡты хыялы. “Компостер” тигән...

Тотош уҡырға 1 317

Ҡыяр-помидор тоҙлар мәл Һыуыҡ һыуҙа тоҙланған ҡыяр

Ҡыяр-помидор тоҙлар мәл Һыуыҡ һыуҙа тоҙланған ҡыяр 15.07.2023 // Баҡса

Өс литрлыҡ банка төбөнә бер укроп һабағы, ҡурай еләге, ҡарағат, сейә япрағы һалырға. Бер рәт ҡыяр...

Тотош уҡырға 3 185

Уңышты нисек һаҡларға?

Уңышты нисек һаҡларға? 15.07.2023 // Баҡса

Сөгөлдөр һәйбәт һаҡланһын өсөн һабағын ҡул менән бороп өҙмәгеҙ, ә төбөн 1-1,5 сантиметр оҙонлоғонда...

Тотош уҡырға 1 464

Алтын йомортҡа... һарайҙа

Алтын йомортҡа... һарайҙа 21.05.2023 // Баҡса

Тауыҡ йылы тамамланды, ләкин шәхси хужалыҡтарҙа ҡош-ҡорт тотоу төп тармаҡ булып ҡала. Ите,...

Тотош уҡырға 1 276

Кишер яратһаң

Кишер яратһаң 21.05.2023 // Баҡса

Кишерһеҙ бер табынды ла күҙ алдына килтереп булмай. Уны беҙ аш, былау бешергәндә, салаттар...

Тотош уҡырға 1 174

Сәскәләр тураһында

Сәскәләр тураһында 21.05.2023 // Баҡса

– Башҡа мәшәҡәттәр менән мартта сәскә сәсә алманым. Йәй көнө баҡсаға күсереп ултыртыу өсөн әле...

Тотош уҡырға 1 409

Ер еләге үҫтереү тәртибе

Ер еләге үҫтереү тәртибе 21.05.2023 // Баҡса

Беҙҙәге һауа шарттарында ер еләгенең вегетация осоро ҡар иреп бөткәс тә башлана. Май аҙаҡтарында...

Тотош уҡырға 1 177

Нимә беләбеҙ?

Нимә беләбеҙ? 21.05.2023 // Баҡса

Картуф мал, ҡош-ҡорт аҙығында ла, сәнәғәт өлкәһендә лә киң ҡулланыла. Медицина өлкәһе ғалимдары...

Тотош уҡырға 1 241

Редис, помидор, борос...

Редис, помидор, борос... 23.03.2022 // Баҡса

Иртә яҙҙан сәсеп үҫтерелгән йәшелсә үҫентеләрен башта быяла йәки полиэтилен япма аҫтына, шунан асыҡ...

Тотош уҡырға 1 927

Һыу һибеү һәм туҡландырыу

Һыу һибеү һәм туҡландырыу 23.03.2022 // Баҡса

Июлдә баҡсала төп эштәр­ҙең береһе ул. Һыуҙы иртән йә­ки кисен, ҡояш артыҡ ҡыҙ­ҙыр­ма­ғанда,...

Тотош уҡырға 2 030

Ҡоротҡостарҙы ҡоротҡос

Ҡоротҡостарҙы ҡоротҡос 23.03.2022 // Баҡса

Туҡланыу шарттарына ҡарап, ҡоротҡостар ике төргә бүленә: беренсеһе үҫемлектең һутын һурһа, икенсеһе...

Тотош уҡырға 1 336

Әтәсте нисек һайларға?

Әтәсте нисек һайларға? 23.03.2022 // Баҡса

Ихата йәме нимәлә? Нисек кенә сәйер булмаһын — әтәстә! Һәүетемсә генә барған ауыл тормошона...

Тотош уҡырға 1 559