Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » "Урал батыр" танылыу яулаймы, әллә төҫһөҙләнәме?
"Урал батыр" эпосы — милләтебеҙҙең рухи хазинаһы. Шундай әҫәребеҙ булғанға, сикһеҙ ғорурбыҙ. Ул хәҙер донъя кимәленә сыҡты тип әйтергә мөмкин: бер нисә телгә тәржемә ителеп, китап булып баҫылды.

Эпосыбыҙға йәш быуын да битараф түгел. Уларҙың араһында әҫәрҙе ятлау буйынса бәйгеләр ойошторола, еңеүселәр билдәләнә. Шуныһы мөһим: уны хәҙер 12 телдә ятлайҙар. Тимәк, рухи хазинабыҙ сит тарафтарҙа ла танылыу яулай. Ғорурланырлыҡ бит!
Әммә күптән түгел ишеткән һүҙ "миҙал"дың икенсе яғының барлығына ышандырҙы. Бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайы Башҡарма комитетының телде һәм рухи мәҙәниәтте һаҡлау һәм үҫтереү комиссияһы ултырышында күренекле ғалим, яҙыусы, Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы лауреаты Рәшит Шәкүр, "Урал батыр" эпосының төрлө телдә ятланыуы сәбәпле, баһаһының төшөү ихтималлығы хаҡында һүҙ ҡуҙғатты.
— Әлбиттә, әҫәребеҙҙең киң таралыуы яҡшы, — тине ул. — Әммә, интернационализмға ныҡ бирелеп китеп, телдең сафлығы хаҡында онотоп ебәрәбеҙ түгелме? Мәҫәлән, "Ҡөрьән"де башҡортсаға тәржемә итһәк тә, аяттарҙы үҙебеҙҙең телдә уҡый алмайбыҙ бит. Һүҙҙәрҙең дөрөҫ әйтелеүе мөһим. Башҡорт телен нисек кенә яратһаҡ та, аяттарҙы ғәрәпсә уҡырға тейешбеҙ.
"Урал батыр" ҙа — Хоҙайҙан бирелгән изге әҫәр. Уны төрлө телгә тәржемә итеп, әһәмиәтен бөтөрәбеҙ түгелме? Өҫтәүенә, тотош донъяға грамотаһыҙлыҡ таратабыҙ. Әйтәйек, "эпосты бала төрөксә йәиһә инглизсә дөрөҫ, тап-таҙа һөйләне" тип әйтерлек эксперттар бармы?
Рәшит Закир улының борсоулы уйҙары күңелдә хафа тыуҙырмай ҡалманы. Эпосыбыҙҙы донъя кимәленә сығарабыҙ тип, ысынлап та, уға зыян килтермәйбеҙме? Әйҙәгеҙ, ошо хаҡта фекер алышайыҡ.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә

  1. Рияз Мәсәлим
    Рияз Мәсәлим от 31.01.2013, 13:25
    Мин хосусан хөрмәтле һәм данлыҡлы ғалим-шағирыбыҙ Рәшит Шәкүрҙең фекеренә ҡаршымын. Сөнки ул хаҡлы түгел. "Урал батыр" эпик әҫәребеҙҙе "Әл-Ҡөрьән" менән, йәғни дин китабы менән тиңләүен әйтәм. Дини, сакраль әҫәрҙәр дингә мөҡиббән булғандарға ғына иҫ киткес ҡиммәт, хатта бер һүҙен дә тәржемә итергә ярамай. Ә фәнни фекерләүсе кешегә, хатта шул "Әл-Ҡөрьән" тигән мосолмандар өсөн ғәйәт изге һүҙ бер ябай ғына "Уҡыу китабы" тигәнде генә аңлата. Уның ни изгелеге булһын башҡорт өсөн. Шул ғәрәптәр үҙҙәре изге китаптары ҡанундары буйынса йәшәһендәр! Ә беҙҙең Конституциябыҙ бар.

    итмәһәк, уның хаҡында донъяла информация тараясаҡ.

    Икенсенән, әгәр "Урал батыр" эпосын сит телдәргә тәржемә итмһәк, уның хаҡында информация донъяла тараясаҡ.

  2. Раушания
    Раушания от 11.02.2013, 09:28
    Башҡорт милләте өсөн йәнен бирергә әҙер Рәшит ағай бик тәрән уйлай , әммә мин уның фекере менән ризалашмайым, сөнки “Урал батыр” эпосы төрлө телдәргә тәржемә ителеп баҫылыуы, донъя кимәлендә танылыуы - ҙур ғорурлыҡ, тип уйлайым! Башҡа халыҡтар туған телдәрендә беҙҙең эпосты уҡып, иҫ китмәле башҡорт эпосы булыуына таң ҡалһын! Үҙ балаларыбыҙ ҙа уны башҡа телдәрҙә һөйләүе оло ҡыуаныс ҡына. Әгәр, әҫәрҙе яттан һөйләүселәр бәйгеләрендә, тик башҡорт телендә һөйләргә тиһәң, туған телен белгән балалар ятлар ул, ә башҡа милләт кешеләре нисек ятлаһын һәм нисек уның эстәлеге менән танышһын. Шуға күрә, ошо рухи хазинабыҙҙы донъяға таратыу өҫтөндә эшләгән апай-ағайҙарға мең рәхмәт!!!







Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар

Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар 01.04.2019 // Йәмғиәт

Һуңғы ваҡытта ирекмәндәр хәрәкәте беҙҙең тормошобоҙҙа һиҙелерлек урын биләй....

Тотош уҡырға 4 091

Һыу инергә ваҡыт етте...

Һыу инергә ваҡыт етте... 01.04.2019 // Йәмғиәт

6 апрелдә Өфө ҡалаһындағы Үҙәк баҙар янындағы Һалдат күленә килһәгеҙ, үкенмәҫһегеҙ. Унда тәүлек...

Тотош уҡырға 3 447

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә 31.03.2019 // Йәмғиәт

– Мөхәббәт ҡайҙа юғала? – тип һораған атаһынан бәләкәй Бәхет. – Үлә. Кешеләр булғанды ҡәҙерләмәй,...

Тотош уҡырға 3 985

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..."

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Асыу, ярһыу кешенең бөтөн тәнен, күңелен ялмап алыусан. Шуға әҙәм балаһының бындай осраҡта...

Тотош уҡырға 3 889

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс 31.03.2019 // Йәмғиәт

Тап бынан йөҙ элек булған кеүек үк, ҡунаҡтарҙы Темәс ерендә һыбайлылар флагтар тотоп ҡаршы алды....

Тотош уҡырға 2 644

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп 31.03.2019 // Йәмғиәт

Ирекмәндәр Сибайҙа өс айҙан ашыу инде “Йәшәү ризығы” тип аталған мәрхәмәтлек акцияһы үткәрә: ауыр...

Тотош уҡырға 3 238

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..."

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Имам-хатип мәсеткә вәғәз һөйләргә килһә, унда бер генә кеше – йәш көтөүсе – ултыра, ти....

Тотош уҡырға 3 461

135 мең граждан саҡырыла

135 мең граждан саҡырыла 31.03.2019 // Йәмғиәт

Рәсәй Президенты хәрби хеҙмәткә яҙғы саҡырылыш тураһында указға ҡул ҡуйҙы. Ул кисә, 30 мартта,...

Тотош уҡырға 2 962

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме?

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме? 30.03.2019 // Йәмғиәт

Бөгөн Ҡазанда Татарстан башҡорттары ҡоролтайы ултырышы булды....

Тотош уҡырға 2 431

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ!

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ! 30.03.2019 // Йәмғиәт

Башҡортостан автономияһының йылъяҙмасыһы, дәүләт эшмәкәре, шағир, музыкант, ойоштороусы Шәйехзада...

Тотош уҡырға 2 510

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ 30.03.2019 // Йәмғиәт

Сибай ҡалаһының Төйәләҫ ҡасабаһында йыл аҙағында заман талаптарына яуап биргән фельдшер-акушерлыҡ...

Тотош уҡырға 2 329

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә 30.03.2019 // Йәмғиәт

2018 йылдың 1 сентябрендә “Башҡортостан тарихы шәхестәр күҙлеге аша: генеалогик аспект” тигән...

Тотош уҡырға 2 518