Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Күҙлеклеләр тураһында хәҡиҡәт
Күҙлеклеләр тураһында хәҡиҡәтХалыҡ-ара ғалимдар төркөмө 300 мең кешенең генетик анализы нигеҙендә күрәшлек, күҙлек йәки контактлы линза кейеү менән юғары кимәлдәге дөйөм интеллект араһында бәйләнештең булыуын иҫбатланы.

Дөйөм интеллект факторы (g) 1904 йылда инглиз психологы Чарльз Спирмен тарафынан тәҡдим ителгән. Ғалим уҡыусыларҙың бер-береһенә ҡағылышы булмаған фәндәрҙән алған билдәләре араһында бәйләнеште асыҡлай. Был иһә уйлауҙы, фекерләүҙе талап иткән мәсьәләләрҙе сисеүҙә уңышҡа өлгәшеү мөмкинлеген биргән һәләттәргә ишаралай. Шул уҡ ваҡытта дөйөм интеллект бер мәсьәләне икенсеһенән яҡшыраҡ эшләргә булышлыҡ иткән шәхси һәләттәргә (мәҫәлән, математиканан) ҡаршы ҡуйыла.
Игеҙәктәр ҡатнашлығындағы тикшере­неүҙәр күрһәтеүенсә, g факторының нәҫелдән-нәҫелгә күсеү мөмкинлеге 50 процентҡа етә. Әммә әлегә дөйөм интеллектты билдәләгән ген тураһында бик аҙ билдәле. Интеллект – полигенлы үҙенсәлек, йәғни бер түгел, ә бик күп ДНК участкалары менән көйләнә, шуға күрә уны асыҡлау өсөн йөҙҙәрсә мең кешенең генын анализларға кәрәк.
Ғалимдар 16 йәштән 102 йәшкә тиклемге 300 486 кешене тикшергән. Уларға төрлө когнитив тестар (мәҫәлән, вербаль һәм математик күнегеүҙәр) үткәрелгән. Һөҙөмтәләр дөйөм интеллектты иҫәпләп сығарыу өсөн файҙаланылған. Ген үҙен­сәлектәре менән фенотипик, йәғни клиник билдәләнгән билдәләр араһындағы бәйләнеште эҙләү өсөн был кешеләрҙән шулай уҡ ДНК өлгөләре алына. Белгестәр g факторына йоғонто яһаған бер нуклеотидлы полиморфизмдарҙы асыҡларға тырыша. Генетиктар хромосомаларҙа билдәле бер гендарҙың урынына тап килгән 148 локус нигеҙендәге 434 бер нуклеотидлы полиморфизмды таба. Был полиморфизмдар шулай уҡ кәүҙәнең ауырлығы, буйы, ауырлыҡ индексы, ҡан баҫымы, үпкәләге яман шеш, шизофрения сире, биополяр етешһеҙлектәр, аутизм кеүек үҙенсәлектәргә лә бәйле булып сыға.
Асыҡланыуынса, дөйөм интеллект менән күрәшлек (r = 0,32), насар күреү (r = 0,28) араһында ҙур генетик бәйләнеш күҙәтелә. Дөйөм интеллекттың юғары факторы шулай уҡ түбән ҡан баҫымы, йөрәк-ҡан тамырҙары сирҙәренең аҙ хәүефе, үпкәләге яман шеш, ангина, остеоартрит һәм депрессия менән бәйле.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар

Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар 01.04.2019 // Йәмғиәт

Һуңғы ваҡытта ирекмәндәр хәрәкәте беҙҙең тормошобоҙҙа һиҙелерлек урын биләй....

Тотош уҡырға 4 091

Һыу инергә ваҡыт етте...

Һыу инергә ваҡыт етте... 01.04.2019 // Йәмғиәт

6 апрелдә Өфө ҡалаһындағы Үҙәк баҙар янындағы Һалдат күленә килһәгеҙ, үкенмәҫһегеҙ. Унда тәүлек...

Тотош уҡырға 3 447

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә 31.03.2019 // Йәмғиәт

– Мөхәббәт ҡайҙа юғала? – тип һораған атаһынан бәләкәй Бәхет. – Үлә. Кешеләр булғанды ҡәҙерләмәй,...

Тотош уҡырға 3 985

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..."

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Асыу, ярһыу кешенең бөтөн тәнен, күңелен ялмап алыусан. Шуға әҙәм балаһының бындай осраҡта...

Тотош уҡырға 3 889

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс 31.03.2019 // Йәмғиәт

Тап бынан йөҙ элек булған кеүек үк, ҡунаҡтарҙы Темәс ерендә һыбайлылар флагтар тотоп ҡаршы алды....

Тотош уҡырға 2 644

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп 31.03.2019 // Йәмғиәт

Ирекмәндәр Сибайҙа өс айҙан ашыу инде “Йәшәү ризығы” тип аталған мәрхәмәтлек акцияһы үткәрә: ауыр...

Тотош уҡырға 3 238

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..."

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Имам-хатип мәсеткә вәғәз һөйләргә килһә, унда бер генә кеше – йәш көтөүсе – ултыра, ти....

Тотош уҡырға 3 461

135 мең граждан саҡырыла

135 мең граждан саҡырыла 31.03.2019 // Йәмғиәт

Рәсәй Президенты хәрби хеҙмәткә яҙғы саҡырылыш тураһында указға ҡул ҡуйҙы. Ул кисә, 30 мартта,...

Тотош уҡырға 2 962

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме?

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме? 30.03.2019 // Йәмғиәт

Бөгөн Ҡазанда Татарстан башҡорттары ҡоролтайы ултырышы булды....

Тотош уҡырға 2 431

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ!

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ! 30.03.2019 // Йәмғиәт

Башҡортостан автономияһының йылъяҙмасыһы, дәүләт эшмәкәре, шағир, музыкант, ойоштороусы Шәйехзада...

Тотош уҡырға 2 510

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ 30.03.2019 // Йәмғиәт

Сибай ҡалаһының Төйәләҫ ҡасабаһында йыл аҙағында заман талаптарына яуап биргән фельдшер-акушерлыҡ...

Тотош уҡырға 2 329

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә 30.03.2019 // Йәмғиәт

2018 йылдың 1 сентябрендә “Башҡортостан тарихы шәхестәр күҙлеге аша: генеалогик аспект” тигән...

Тотош уҡырға 2 518