Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Һәр һүҙе аң-белем тарата
Һәр һүҙе аң-белем тарата Яратҡан гәзитебеҙ “Башҡортостан”ы­быҙға — ут-ялҡын, нәфрәт-өмөт эсендә, синыф-ара бәрелештәр ҡыҙа башлаған саҡта, милли хәрәкәттең көсәйә барған тулҡынында тыуған баҫмабыҙға — теүәл
бер быуат...


Көндәлек баҫмалар­ҙы, ғәҙәттә, дәүер йыл­ъяҙ­маһы тип атайҙар. Беҙҙең гәзитебеҙ ҙә тейешле мәғлүмәтте ха­лыҡҡа ваҡытында ет­кереү бурысын үтәү менән бергә заман йылъяҙмаһы тигән тәғә­йен­ләнешен дә үтәй. 1917 йыл­дың февраль, унан һуң Октябрь революциялары иғлан иткән, тормошҡа мот­лаҡ ашы­рыласаҡ тип вәғәҙә­ләнгән азат­лыҡ, милли үҙбил­дәләнеш идеялары хаҡында ла, милли үҙаң­дың үҫеүе, милли хәрә­кәттең көсәйеүе, Башҡорт дәүләтсе­леген булдырыу, тулы мәғә­нәһендәге ерле автономия өсөн көрәш тураһында ла бәйнә-бәйнә һөйләп барҙы “Башҡор­тостан”ыбыҙ.
Әлбиттә, уның биттәрендә НЭП осоро ла, аслыҡ та, коллективлаштырыу ҙа, индустриялаштырыу ҙа яҡтыр­тылды. “Вәлидовсылыҡ” тигән ҡот осҡос төшөнсәнең тыуып, көндәлек тор­мошобоҙға вата-емерә килеп кереүе, милли интеллиген­цияның шул мөһөр һуғылып ҡыры­лыуы ла са­ғылыш тапмай ҡалманы. Халҡы­быҙҙың Бөйөк Ватан һуғышы йылдарында фронтта ла, тылда ла ҡаһарманлыҡ күрһәткән, күтәрә алмаҫлыҡ ҡайғы-хәсрәттәрҙе ки­сергән, ауырлыҡтарҙы еңгән, һуғыш­тан һуң тормошто бөтәйтеү-ҡотайтыу өсөн иҫ китмәле көс түккән көндәре-төндәре лә баҫманың үҙәгендә булды. Шәхес культын фашлау, волюнтаризм һөҙөмтәһенән арыныу. Үҫешкән социализм, үҙгәртеп ҡороу, демократия... Был темалар ҙа гәзит бит­тәренә “ҡунаҡлап”, унан төшөргә ашыҡманы. Тора-бара иле­беҙҙә яңы (яңымы икән?) ижтимағи-сәйәси, социаль-иҡтисади ҡоро­лоштоң ны­ғыныр­ға тырышыуы, улар тыуҙырған ауыр­лыҡтар, проб­лема­лар түрҙән урын алды. 80-се йыл­дарҙың икенсе ярты­һына халҡы­быҙҙың аңын уятыу, милли дәрәжә, милли бәҫ, милли тел, милләт­тәр тиңлеге – дуҫлығы, респуб­ли­кабыҙ суверенитеты мәсьә­ләләре төп темаға әйләнде. Бер һүҙ менән әйткәндә, бер быуат ғүме­ребеҙҙең һулышы, йөрәк ҡа­ғышы, шатлыҡ-ҡыуа­ныстары, ауырлыҡ­тары-пробле­малары сағылыш таба килде.Әммә матбуғатты тик йылъяҙмаға ғына ҡайтарып ҡалдырһаҡ, ул үтә лә бер яҡлы булыр ине. Һәр баҫма, теләйһеңме-юҡмы, һәр һүҙе менән аң-белем тарата, тәрбиәүи мәғәнә еткерә, йәшәргә, донъяны аңларға өйрәтә, бер үк ваҡытта бик көслө идеологик ҡорал да ул.
“Башҡортостан” менән минең дә тормошом ныҡ бәйләнгән. Даими уҡыусыһы ғына түгел, 1990—1997 йылдарҙа унда эшләү бәхете лә тейҙе миңә. Ул заман илебеҙ артабанғы үҫеш юлына күсә алмай этләнә, СССР тарҡала башланы, һәр кем үҙ көнөн үҙе күрергә теләне.
Республикабыҙ ҙа, үҙ яҙмышына үҙе хужа булырға ҡарар итеп, иң дөрөҫ һәм иң ҡулай юл суверенитет тип танып, шул үҙаллылыҡ өсөн көрәш йәйелдерҙе. Киң аңлатыу эшен алып барыуҙа, тиңдәр араһында тиң булыу өсөн көрәштә милли баҫмаларҙың һәм, әлбиттә, “Башҡортостан”дың әһәмиәте үтә лә ҙур булды. Ныҡышмалы көрәш үҙ емешен бирҙе: 1990 йылдың 11 октябрендә Башҡортостандың үҙаллылығы иғлан ителде... Тиҙҙән гәзиттең исемен есеменә тап килтереү зарурлығы тыуҙы, һәм шул уҡ октябрь айында гәзит “Башҡортостан” исеме менән сыға башланы. Бер аҙҙан баҫманың тыуған көнөн асыҡлап теүәл датаһы билдәләнде — 1917 йылдың 14 июне.
1990 йылдың декабрендә халҡыбыҙҙың милли рухын тағы ла нығыраҡ күтәргән ҙур тарихи әһәмиәткә эйә ваҡиға булды. Башҡортостаныбыҙға тыуыуына 100 йыл тулған көндәрҙә Башҡорт дәүләтселегенә нигеҙ һалған, Рәсәйҙең федератив дәүләт булып формалашыуының башында торған, донъяла киң танылыу тапҡан олуғ ғалим, башҡорт халҡының данлыҡлы улы Әхмәтзәки Вәлиди ҡайтты... Әлбиттә, юғарыла һанап үтелгән ваҡиғалар беҙҙең гәзиттең төп йүнәлешен, эстәлеген билдәләне, уның төп темаларының береһенә әйләнде.
Бөгөн дә халҡыбыҙ яҙмышы, уның иртәгәһе, ил, тел, дин киләсәге баҫма битенән төшмәй. Халҡыбыҙҙы бер туҡтамай белемгә, ғилемгә, үҙ дәрәжәң, мәртәбәң өсөн, йәмғиәттәге лайыҡ урының өсөн көрәшкә әйҙәй, ысын азатлыҡтың ни икәнен төшөндөрә, көндәлек ығы-зығыға бирешмәҫкә, оло маҡсатыбыҙға ирешеү өсөн һүлпәнлеккә юл ҡуймай эшләргә лә эшләргә саҡыра “Башҡортостан”ыбыҙ. Ҡасан ғына әле Өфөбөҙҙә хатта башҡортса һөйләшеү ҙә тәрбиәһеҙлек, яҙыҡ эш тип һанала ине. Шунда уҡ “говорите на понятном языке” тип иҫкәртә һалған кешеләр етерлек ине. Юҡҡа ғына Рәмил Ҡолдәүләт, әсенеүенә түҙә алмай, “...Шып-шым ғына йөрөй торғас юғала яҙҙы телең” тип яҙмағандыр. Хәҙер иһә, шөкөр, иркенләп туған телебеҙҙә һөйләшәбеҙ. Тимәк, беҙ гәзитебеҙ менән бергә был тәңгәлдә хата булған ижтимағи уй-фекерҙе үҙгәртә алғанбыҙ. Шул уҡ ваҡытта көн үҙәгендә әле лә өлгәшелгәндәрҙе юғалтмау, киреһенсә, ишәйтеү бурысы тора. Ул бурысты үтәүҙе гәзитебеҙгә генә йөкмәтеп ҡуймай, бөтәбеҙ бергә эшләргә тейешбеҙ. “Башҡортос­тан”дың телде һаҡлау, илде яҡлау, рухты үҫтереү, милләтеңде ҡурсалау кеүек изге эштәрендә беҙ — ҡыҙғанысҡа ҡаршы, аҙ һанлы гәзит алдырыусылар, әммә, ышанам, күп һанлы уҡыусылар, фекерҙәштәр, теләктәштәр бергә булайыҡ, баҫмабыҙҙың таянысы булайыҡ. Беҙ булмаһаҡ кем һуң? Юҡ-юҡта осраштырған “гәзиттә уҡырлыҡ нәмә юҡ бит” тип дорфа ғына һөйләшеүселәр түгел бит. Улар үҙҙәре беҙҙең ярҙамға мохтаж, аңлатыуға мохтаж, изге эшебеҙгә йәлеп ителеүгә мохтаж.
Халҡыбыҙҙа “Булыр илдең балаһы бер-береһенә батыр, ти” тигән бик тә фәһемле, тап­ҡыр, тәрән мәғәнәле әйтем бар. “Башҡортос­тан” гәзите беҙгә даими ошо фекерҙе һеңдерә. Әйҙәгеҙ, беҙ ҙә, яҡты киләсәгебеҙгә ышанып йәшәгән-эшләгән милләттәштәр, бер-беребеҙгә “батыр” тиек, яратҡан баҫмабыҙға ла “Батыр” тип оҙон, йөкмәткеле, мәғәнәле матур ғүмер теләйек.

Тәлғәт СӘҒИТОВ,
1990 – 1998 йылдарҙа “Башҡортостан” гәзитенең баш мөхәррире.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар

Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар 01.04.2019 // Йәмғиәт

Һуңғы ваҡытта ирекмәндәр хәрәкәте беҙҙең тормошобоҙҙа һиҙелерлек урын биләй....

Тотош уҡырға 4 009

Һыу инергә ваҡыт етте...

Һыу инергә ваҡыт етте... 01.04.2019 // Йәмғиәт

6 апрелдә Өфө ҡалаһындағы Үҙәк баҙар янындағы Һалдат күленә килһәгеҙ, үкенмәҫһегеҙ. Унда тәүлек...

Тотош уҡырға 3 370

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә 31.03.2019 // Йәмғиәт

– Мөхәббәт ҡайҙа юғала? – тип һораған атаһынан бәләкәй Бәхет. – Үлә. Кешеләр булғанды ҡәҙерләмәй,...

Тотош уҡырға 3 916

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..."

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Асыу, ярһыу кешенең бөтөн тәнен, күңелен ялмап алыусан. Шуға әҙәм балаһының бындай осраҡта...

Тотош уҡырға 3 811

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп 31.03.2019 // Йәмғиәт

Ирекмәндәр Сибайҙа өс айҙан ашыу инде “Йәшәү ризығы” тип аталған мәрхәмәтлек акцияһы үткәрә: ауыр...

Тотош уҡырға 3 175

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..."

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Имам-хатип мәсеткә вәғәз һөйләргә килһә, унда бер генә кеше – йәш көтөүсе – ултыра, ти....

Тотош уҡырға 3 390

135 мең граждан саҡырыла

135 мең граждан саҡырыла 31.03.2019 // Йәмғиәт

Рәсәй Президенты хәрби хеҙмәткә яҙғы саҡырылыш тураһында указға ҡул ҡуйҙы. Ул кисә, 30 мартта,...

Тотош уҡырға 2 932

Йоҡларға ҡурҡам...

Йоҡларға ҡурҡам... 30.03.2019 // Йәмғиәт

Баҡыйлыҡҡа күскәненә тиҫтә йылға яҡын ваҡыт уҙһа ла, әсәйем һуңғы арала төшөмә йыш инә башланы....

Тотош уҡырға 3 504

Йәкшәмбелә ғаилә менән ҡайҙа барырға була?

Йәкшәмбелә ғаилә менән ҡайҙа барырға була? 29.03.2019 // Йәмғиәт

Ҡул эштәре менән булыу, аш-һыу бешереү, бейеү, һүрәт төшөрөү, спорт уйындары... Ә һеҙҙең ғаиләнең...

Тотош уҡырға 1 893

"Мин Хәйбулланан!" тип ғорурланыр йәштәр ҙә

"Мин Хәйбулланан!" тип ғорурланыр йәштәр ҙә 29.03.2019 // Йәмғиәт

Башҡортостандың 100 йыллығына арналған саралар дауам итә. Бөгөн, мәҫәлән, Хәйбулла районы үҙәге...

Тотош уҡырға 1 912

Сарыҡ нисек тегелә?

Сарыҡ нисек тегелә? 29.03.2019 // Йәмғиәт

Учалы тарих һәм тыуған яҡты өйрәнеү музейында башҡорттоң традицион аяҡ кейеме – сарыҡ тегеү буйынса...

Тотош уҡырға 2 072

15 апрелдә башлана

15 апрелдә башлана 29.03.2019 // Йәмғиәт

Учалы районы хакимиәтендә подъездарҙы төҙөкләндереү буйынса республика программаһының тормошҡа...

Тотош уҡырға 1 840