Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Һыйырың һөтөн бирмәһә
Һыйырың һөтөн бирмәһәӘгәр һыйырҙың елене һәм имсәктәре ҡаты булһа, күп һөт һауып алыуы икеле. Һауа башлағас, еленен ҡыҫҡан һымаҡ тойола. Ҡорһағын һәлмәкләтә һәм һөтөн бөткәнсе бирмәй. Һөҙөмтәлә уның хужаһына һыйырын алыштырырға ла тура килә. Бындай хәлдең даимиға әйләнеүе лә ихтимал. Ошоға нигеҙ булған бер нисә сәбәпте яҙып, кәңәш бирәм.
Тәүгә быҙаулаған тананы һауырға өйрәтмәй тороп, быҙа­уын имеҙеп кенә тотаһың икән, артабан уны һауын һыйыры итеүе ҡыйын, хатта мөмкин түгел. Был хәл бигерәк тә әсәһен имгән быҙауҙы айырған саҡта күҙәтелә.

Һыйырҙың урынын йыш алыштырмаҫҡа кәрәк. Таҙа, ҡоро һәм өйрәнгән бер ерҙә генә һауыу мөһим. Тупаҫ мөғәмәлә иткәндә лә, һауған кешене алыштырғанда ла һөт бирмәүе мөмкин. Бындай хәл һыйыр үгеҙ һораған саҡта ла осрай. Һөттөң әҙ йә иһә бөтөнләй булмауы шулай уҡ ҡурҡыу, берәй ерендә ауыртыу, ныҡ тауыш кеүек нер­выһына тейә торған шарттарға ла бәйле. Һауған саҡта ҡан алырға, укол яһарға ла ярамай. Һөттөң әҙлеге – елене үҫмәгән һыйырҙа ла йыш була торған күренеш.
Һыйырҙы үҙ ваҡытында һауырға кәрәк. Бигерәк тә танаға ҡарата яғымлы булыу, тауыш күтәрмәү мөһим. Уны әүрәтеү өсөн әҙ генә фураж, берәй киҫәк икмәк биреп тынысландырырға мөмкин.
Массаж яһап һауырға тотонғанда, баш мейеһенә окситоцин гормоны сыға башлай һәм һөт биреүгә булышлыҡ итә. Һыйырҙы бармаҡ менән түгел, ә услап һауырға кәрәклеген оноторға ярамай.
Елендә һөт ҡалырға тейеш түгел. Был хәл йыш ҡына иртәнге һауымда, көтөүгә ҡыуырға һуң­лаған осраҡтарҙа була. Һөттөң иң ҡуйыһының 10-15 проценты – елен төбөндә. Уны ҡалды­рыуҙың елен сиренә (мастит) килтереүе бар. Шулай уҡ был һауымды ваҡытынан иртәрәк ташларға сәбәп бирә. Һыуалыу осоро 45 – 60 көн була. Уны ҡыҫҡартыу киләһе һөт алыуҙың кәмеүенә йоғонто яһай. Сибек һәм көсһөҙ быҙау тыуҙыра, сыуын һалыуы тотҡарлана.
Һауыр алдынан еленде йылы һыу менән йыуып алалар, һөр­төргә таҙа сепрәк ҡулланалар. Имсәктәрҙе вазелин менән ыуырға кәрәк. Махсус крем булмаһа, тоҙһоҙ иретелгән майға көнбағыш майын тигеҙ күләмдә ҡушып ҡулланырға ла мөмкин. Һауынсының ултырғысы уңайлы һәм таҙа булырға тейеш.
Ҡаты һауылыуға имсәк юлының тар (нәҙек) булыуы ла тәьҫир итә. Ваҡытты оҙайта, күп көс биргәнгә ҡулдарҙы талдыра. Һөт юлының тарлығы тыумыштан килә йәки берәй ауырыуҙан да сыға. Шеш икән, ветеринарға мөрәжәғәт итергә кәрәк.
Имсәк буйында таш булыуы ла бар. Унда фосфор, казеин барлыҡҡа килә һәм һауғанда һөт менән ҡуша сыға. Елендә таштың борсаҡ ҙурлығына етеүе лә ихтимал. Әгәр дауалауҙың файҙаһы булмаһа, ауырыу яҡты ташлап, өс имсәккә ҡалдырырға мөмкин. Ләкин ул сағында һыйырҙың һөтө лә кәмей.
Тананы беренсе һауғанда ыуыҙы бик шыйыҡ булыуы мөмкин. Был дөрөҫ әҙерләнмәү, ашатып-эсермәү, алдына яларға тоҙ, йәшел бесән һалмауҙан да килә. Мөмкин булһа, ашҡабаҡ, картуф ҡабығы һәм башҡа йәшелсә биреү мөһим.
Бындай осорҙа “ярем вена­һы”на 60 ЕД окситоцин инде­рергә, еленгә массаж яһап, ентекләп һауырға кәрәк. Да­рыуҙы һигеҙ сәғәттән һуң ҡа­батларға, көнөнә өс тапҡыр һалып, өс-дүрт көн дауам итергә кәрәк. Бишенсе көнөнә уколды туҡтатырға һәм үҙ ваҡытында һауырға ғына ҡала.
Тағы ла бер нисә тәҡдим:
= Беҙ бала саҡта һыйырҙы имеҙеп һауа торғайнылар. Был ысулды әле лә ҡулланырға бу­ла. Бер аҙ имгәс, быҙауҙы бәйләп ҡуйырға һәм һауырға. Аҙаҡтан быҙауын ҡушырға. Ҡыш быҙауҙы айырып, үҙ бүлмәһенә индерәләр. Әсәһенә бесән һалалар.
= Үҙен үҙе имгән һыйырҙар ҙа осрай. Был ваҡытта уға “энәле” морондоҡ кейҙерәләр. Ул һыйыр­ҙың ашауына ҡама­сауламай, үҙен имергә лә бирмәй.
= Йәй көтөүлектә йәш ярым­лыҡ үгеҙҙәр күп йөрөй. Улар һыйыр ҡасырырға өлгөрмәгән була. Буйҙары етмәй, малға ашарға һәм ял итергә лә ҡама­саулай. Шуға ла үгеҙ малын йыл һайын алыштырып торалар. Малдың нәҫел сифаттары тик үгеҙ аша ғына тапшырыла. Тоҡомсолоҡ йүнә­лешендә ныҡ эшләйһе бар әле. Бигерәк тә фермер, шәхси хужалыҡтарҙа. Был йәһәттән малдарҙы яһалма ҡасыртыуҙы ойоштороу буйынса беҙҙекеләргә әлегә тик өмөтләнергә генә ҡала.





Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар

Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар 01.04.2019 // Йәмғиәт

Һуңғы ваҡытта ирекмәндәр хәрәкәте беҙҙең тормошобоҙҙа һиҙелерлек урын биләй....

Тотош уҡырға 4 009

Һыу инергә ваҡыт етте...

Һыу инергә ваҡыт етте... 01.04.2019 // Йәмғиәт

6 апрелдә Өфө ҡалаһындағы Үҙәк баҙар янындағы Һалдат күленә килһәгеҙ, үкенмәҫһегеҙ. Унда тәүлек...

Тотош уҡырға 3 370

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә 31.03.2019 // Йәмғиәт

– Мөхәббәт ҡайҙа юғала? – тип һораған атаһынан бәләкәй Бәхет. – Үлә. Кешеләр булғанды ҡәҙерләмәй,...

Тотош уҡырға 3 916

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..."

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Асыу, ярһыу кешенең бөтөн тәнен, күңелен ялмап алыусан. Шуға әҙәм балаһының бындай осраҡта...

Тотош уҡырға 3 811

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп 31.03.2019 // Йәмғиәт

Ирекмәндәр Сибайҙа өс айҙан ашыу инде “Йәшәү ризығы” тип аталған мәрхәмәтлек акцияһы үткәрә: ауыр...

Тотош уҡырға 3 175

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..."

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Имам-хатип мәсеткә вәғәз һөйләргә килһә, унда бер генә кеше – йәш көтөүсе – ултыра, ти....

Тотош уҡырға 3 390

135 мең граждан саҡырыла

135 мең граждан саҡырыла 31.03.2019 // Йәмғиәт

Рәсәй Президенты хәрби хеҙмәткә яҙғы саҡырылыш тураһында указға ҡул ҡуйҙы. Ул кисә, 30 мартта,...

Тотош уҡырға 2 932

Йоҡларға ҡурҡам...

Йоҡларға ҡурҡам... 30.03.2019 // Йәмғиәт

Баҡыйлыҡҡа күскәненә тиҫтә йылға яҡын ваҡыт уҙһа ла, әсәйем һуңғы арала төшөмә йыш инә башланы....

Тотош уҡырға 3 504

Йәкшәмбелә ғаилә менән ҡайҙа барырға була?

Йәкшәмбелә ғаилә менән ҡайҙа барырға була? 29.03.2019 // Йәмғиәт

Ҡул эштәре менән булыу, аш-һыу бешереү, бейеү, һүрәт төшөрөү, спорт уйындары... Ә һеҙҙең ғаиләнең...

Тотош уҡырға 1 893

"Мин Хәйбулланан!" тип ғорурланыр йәштәр ҙә

"Мин Хәйбулланан!" тип ғорурланыр йәштәр ҙә 29.03.2019 // Йәмғиәт

Башҡортостандың 100 йыллығына арналған саралар дауам итә. Бөгөн, мәҫәлән, Хәйбулла районы үҙәге...

Тотош уҡырға 1 912

Сарыҡ нисек тегелә?

Сарыҡ нисек тегелә? 29.03.2019 // Йәмғиәт

Учалы тарих һәм тыуған яҡты өйрәнеү музейында башҡорттоң традицион аяҡ кейеме – сарыҡ тегеү буйынса...

Тотош уҡырға 2 072

15 апрелдә башлана

15 апрелдә башлана 29.03.2019 // Йәмғиәт

Учалы районы хакимиәтендә подъездарҙы төҙөкләндереү буйынса республика программаһының тормошҡа...

Тотош уҡырға 1 840