БАШ
РУС
Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар 01.04.2019 // Йәмғиәт
Һуңғы ваҡытта ирекмәндәр хәрәкәте беҙҙең тормошобоҙҙа һиҙелерлек урын биләй....
Тотош уҡырға 4 094
Өләсәйҙәребеҙҙең ҡаҙ түшкәләрен соланда, сарлаҡта айҙар буйы елләтеп ҡаҡлауын онотоп бара инек, хәҙер уның ни тиклем затлы ризыҡ булыуын аңлап, хайран ҡалабыҙ. Уны әҙерләү ысулын башҡорт милли аш-һыуҙары буйынса китаптар авторы, Башҡортостандың атҡаҙанған сауҙа хеҙмәткәре, Рәсәй Федерацияһының мастер-ашнаҡсыһы, хеҙмәт ветераны Индүсә Әмир ҡыҙы АРЫҪЛАНОВА аңлатты:
– Ҡаҡланған ҡаҙ элек-электән башҡорттарҙың яратҡан ризыҡтарының береһе һанала. Тәүҙә ҡошто яҡшылап таҙарталар, йыуалар, тыштан һәм эстән тоҙҙо йәлләмәйенсә ышҡыйҙар. Тоҙ яҡшылап һеңһен өсөн ҡаҙҙы бер нисә көн ҡараңғы һалҡын урында тоталар. Артабан уны марля кеүек йоҡа туҡыманан тегелгән моҡсайға һалалар һәм өйҙөң ҡыйыҡ аҫтына, йәғни еләҫ ергә эләләр. Шул килеш уны бер нисә айға ҡалдыралар. Ошолайтып әҙерләнгән ҡаҙҙы сей килеш тә, бешереп тә ашарға була.
Ҡаҙҙы ҡаҡлауҙың икенсе ысулы ла бар, уны “тоҙлап ҡаҡлау” тиеү дөрөҫөрәк булыр. Ҡоштоң тиреһен тоҙ менән яҡшылап ышҡыйҙар, эсенә тоҙташ һалалар йәки эре тоҙ тултыралар. Артабан пергаментҡа йәки ҡалын ҡағыҙға бер нисә ҡат төрәләр һәм һауа инмәҫлек итеп бәйләйҙәр. Ҡаҙҙы йәшниккә һалалар һәм тулыһынса тоҙ менән күмеп ҡуялар. Ошо рәүештә ҡошто бер йыл һәм унан да оҙағыраҡ һаҡларға була. Ваҡыт үтеү менән ул тәмләнә генә. Табынға ҡуйыр алдынан уны тоҙҙан таҙарталар, йыуалар һәм бер нисә сәғәткә һалҡын һыуға һалалар. Артабан тоҙло һыуын түгеп, өҫтөнә яңынан һыу ҡойоп, талғын утта бешерәләр. Әҙер булғас, һөйәкле ерҙәрен өлөштәргә бүләләр, ә түш тирәһен нәҙек һәм яҫы итеп турайҙар, йәшелсә, тәмләткес үләндәр менән биҙәйҙәр. Бешермәйенсә лә ашарға мөмкин.
Ҡаҡланған ҡаҙҙы сей килеш күп ашарға ярамай, йылына бер-ике тапҡыр ғына мөмкин, сөнки ашҡаҙан өсөн ауыр ризыҡ һанала.
– Ҡаҡланған ҡаҙ элек-электән башҡорттарҙың яратҡан ризыҡтарының береһе һанала. Тәүҙә ҡошто яҡшылап таҙарталар, йыуалар, тыштан һәм эстән тоҙҙо йәлләмәйенсә ышҡыйҙар. Тоҙ яҡшылап һеңһен өсөн ҡаҙҙы бер нисә көн ҡараңғы һалҡын урында тоталар. Артабан уны марля кеүек йоҡа туҡыманан тегелгән моҡсайға һалалар һәм өйҙөң ҡыйыҡ аҫтына, йәғни еләҫ ергә эләләр. Шул килеш уны бер нисә айға ҡалдыралар. Ошолайтып әҙерләнгән ҡаҙҙы сей килеш тә, бешереп тә ашарға була.
Ҡаҙҙы ҡаҡлауҙың икенсе ысулы ла бар, уны “тоҙлап ҡаҡлау” тиеү дөрөҫөрәк булыр. Ҡоштоң тиреһен тоҙ менән яҡшылап ышҡыйҙар, эсенә тоҙташ һалалар йәки эре тоҙ тултыралар. Артабан пергаментҡа йәки ҡалын ҡағыҙға бер нисә ҡат төрәләр һәм һауа инмәҫлек итеп бәйләйҙәр. Ҡаҙҙы йәшниккә һалалар һәм тулыһынса тоҙ менән күмеп ҡуялар. Ошо рәүештә ҡошто бер йыл һәм унан да оҙағыраҡ һаҡларға була. Ваҡыт үтеү менән ул тәмләнә генә. Табынға ҡуйыр алдынан уны тоҙҙан таҙарталар, йыуалар һәм бер нисә сәғәткә һалҡын һыуға һалалар. Артабан тоҙло һыуын түгеп, өҫтөнә яңынан һыу ҡойоп, талғын утта бешерәләр. Әҙер булғас, һөйәкле ерҙәрен өлөштәргә бүләләр, ә түш тирәһен нәҙек һәм яҫы итеп турайҙар, йәшелсә, тәмләткес үләндәр менән биҙәйҙәр. Бешермәйенсә лә ашарға мөмкин.
Ҡаҡланған ҡаҙҙы сей килеш күп ашарға ярамай, йылына бер-ике тапҡыр ғына мөмкин, сөнки ашҡаҙан өсөн ауыр ризыҡ һанала.
Автор: Нурзиә ХӘСӘНОВА
Һыу инергә ваҡыт етте... 01.04.2019 // Йәмғиәт
6 апрелдә Өфө ҡалаһындағы Үҙәк баҙар янындағы Һалдат күленә килһәгеҙ, үкенмәҫһегеҙ. Унда тәүлек...
Тотош уҡырға 3 448
Мөхәббәт менән бәхет гел бергә 31.03.2019 // Йәмғиәт
– Мөхәббәт ҡайҙа юғала? – тип һораған атаһынан бәләкәй Бәхет. – Үлә. Кешеләр булғанды ҡәҙерләмәй,...
Тотош уҡырға 3 986
"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..." 31.03.2019 // Йәмғиәт
Асыу, ярһыу кешенең бөтөн тәнен, күңелен ялмап алыусан. Шуға әҙәм балаһының бындай осраҡта...
Тотош уҡырға 3 893
Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс 31.03.2019 // Йәмғиәт
Тап бынан йөҙ элек булған кеүек үк, ҡунаҡтарҙы Темәс ерендә һыбайлылар флагтар тотоп ҡаршы алды....
Тотош уҡырға 2 645
Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп 31.03.2019 // Йәмғиәт
Ирекмәндәр Сибайҙа өс айҙан ашыу инде “Йәшәү ризығы” тип аталған мәрхәмәтлек акцияһы үткәрә: ауыр...
Тотош уҡырға 3 239
"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..." 31.03.2019 // Йәмғиәт
Имам-хатип мәсеткә вәғәз һөйләргә килһә, унда бер генә кеше – йәш көтөүсе – ултыра, ти....
Тотош уҡырға 3 461
135 мең граждан саҡырыла 31.03.2019 // Йәмғиәт
Рәсәй Президенты хәрби хеҙмәткә яҙғы саҡырылыш тураһында указға ҡул ҡуйҙы. Ул кисә, 30 мартта,...
Тотош уҡырға 2 963
Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме? 30.03.2019 // Йәмғиәт
Бөгөн Ҡазанда Татарстан башҡорттары ҡоролтайы ултырышы булды....
Тотош уҡырға 2 431
Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ! 30.03.2019 // Йәмғиәт
Башҡортостан автономияһының йылъяҙмасыһы, дәүләт эшмәкәре, шағир, музыкант, ойоштороусы Шәйехзада...
Тотош уҡырға 2 512
Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ 30.03.2019 // Йәмғиәт
Сибай ҡалаһының Төйәләҫ ҡасабаһында йыл аҙағында заман талаптарына яуап биргән фельдшер-акушерлыҡ...
Тотош уҡырға 2 329
Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә 30.03.2019 // Йәмғиәт
2018 йылдың 1 сентябрендә “Башҡортостан тарихы шәхестәр күҙлеге аша: генеалогик аспект” тигән...
Тотош уҡырға 2 518