БАШ
РУС
Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар 01.04.2019 // Йәмғиәт
Һуңғы ваҡытта ирекмәндәр хәрәкәте беҙҙең тормошобоҙҙа һиҙелерлек урын биләй....
Тотош уҡырға 4 074
Беҙ, кешеләр, үҙебеҙҙе генә аҡыллы тип һанайбыҙ. Йәнәһе, уйлай ҙа беләбеҙ, һөйләшәбеҙ ҙә. Ә бит тәбиғәттә бөтә йән эйәһе лә аралаша, ҡырыҫ шарттарҙа йәшәй, ишәйә ала икән, тимәк, аҡылдары ла үҙҙәренә етә. Мәҫәлән, ҡырмыҫҡаларҙы ғына алайыҡ.Японияның Хоккайдо утрауында белгестәр, был бәләкәй генә йән эйәләрен тикшереп, иҫ киткес асыш яһаған. Баҡһаң, ундағы 45 мең ҡырмыҫҡа иләүенең һәр береһе бер квадрат метр майҙанды алып тора икән, ә иң ҡыҙығы — улар ер аҫты юлдары аша бер-береһе менән тоташҡан. Тимәк, аралашып тереклек итәләр!
Ғөмүмән, ҡырмыҫҡаларҙың үҙҙәренә генә хас теле бар. Улар бер-береһен ҡурҡыныс янағанда иҫкәртә, аҙыҡты ҡайҙан һәм ҡасан әҙерләргә кәрәклеген аңлата. Белгестәр әйтеүенсә, телдәрен феромон тигән химик матдә алмаштыра икән. Йөрөгән саҡта күҙәтеүсе ҡырмыҫҡа (“вазифа” буйынса улар төрлө төркөмгә бүленә) феромонлы эҙ ҡалдырып бара. Әйткәндәй, төрлө “һүҙ”гә (шартҡа) төрлө феромон тура килә. Шундай эҙҙәрҙе күреүгә, эшсе ҡырмыҫҡалар үҙҙәренә мөһим мәғлүмәт ала һәм ни эшләргә кәрәклеген яҡшы аңлай.
Тағы шуныһы ҡыҙыҡ: феромон еҫенә айырым бер төркөм ҡырмыҫҡалар ғына иғтибар итә. Бүтәндәре башҡа телдә аралаша. Хатта үлгәндәре лә феромон бүлә икән. Шуға эшсе ҡырмыҫҡалар уны тере һымаҡ күрә. Тик еҫе килә башлағас ҡына (үҙенсәлекле һелте бүленә), уны “ҡәберлек”кә сығаралар. Әгәр ошо һелтегә тере ҡырмыҫҡа буялһа, уны ла ҡыуалар, башҡаса иләүгә индермәйҙәр. Тик химик матдәнең еҫе бөткәс кенә, ул башҡаларға ҡушыла ала.
Автор: Рәлис УРАҘҒОЛОВ әҙерләне.
Һыу инергә ваҡыт етте... 01.04.2019 // Йәмғиәт
6 апрелдә Өфө ҡалаһындағы Үҙәк баҙар янындағы Һалдат күленә килһәгеҙ, үкенмәҫһегеҙ. Унда тәүлек...
Тотош уҡырға 3 434
Мөхәббәт менән бәхет гел бергә 31.03.2019 // Йәмғиәт
– Мөхәббәт ҡайҙа юғала? – тип һораған атаһынан бәләкәй Бәхет. – Үлә. Кешеләр булғанды ҡәҙерләмәй,...
Тотош уҡырға 3 966
"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..." 31.03.2019 // Йәмғиәт
Асыу, ярһыу кешенең бөтөн тәнен, күңелен ялмап алыусан. Шуға әҙәм балаһының бындай осраҡта...
Тотош уҡырға 3 875
Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс 31.03.2019 // Йәмғиәт
Тап бынан йөҙ элек булған кеүек үк, ҡунаҡтарҙы Темәс ерендә һыбайлылар флагтар тотоп ҡаршы алды....
Тотош уҡырға 2 627
Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп 31.03.2019 // Йәмғиәт
Ирекмәндәр Сибайҙа өс айҙан ашыу инде “Йәшәү ризығы” тип аталған мәрхәмәтлек акцияһы үткәрә: ауыр...
Тотош уҡырға 3 225
"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..." 31.03.2019 // Йәмғиәт
Имам-хатип мәсеткә вәғәз һөйләргә килһә, унда бер генә кеше – йәш көтөүсе – ултыра, ти....
Тотош уҡырға 3 449
135 мең граждан саҡырыла 31.03.2019 // Йәмғиәт
Рәсәй Президенты хәрби хеҙмәткә яҙғы саҡырылыш тураһында указға ҡул ҡуйҙы. Ул кисә, 30 мартта,...
Тотош уҡырға 2 956
Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме? 30.03.2019 // Йәмғиәт
Бөгөн Ҡазанда Татарстан башҡорттары ҡоролтайы ултырышы булды....
Тотош уҡырға 2 421
Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ! 30.03.2019 // Йәмғиәт
Башҡортостан автономияһының йылъяҙмасыһы, дәүләт эшмәкәре, шағир, музыкант, ойоштороусы Шәйехзада...
Тотош уҡырға 2 498
Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ 30.03.2019 // Йәмғиәт
Сибай ҡалаһының Төйәләҫ ҡасабаһында йыл аҙағында заман талаптарына яуап биргән фельдшер-акушерлыҡ...
Тотош уҡырға 2 324
Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә 30.03.2019 // Йәмғиәт
2018 йылдың 1 сентябрендә “Башҡортостан тарихы шәхестәр күҙлеге аша: генеалогик аспект” тигән...
Тотош уҡырға 2 512