Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Уй-теләк уртаҡ булһа...
Уй-теләк уртаҡ булһа... Алтмыш йәшемде үткәрергә йыйынғас, уйға ҡалдым: ҡайһы режиссерҙы һайларға? Кем минең зауҡыма тура килер, ижадымды тулы сағылдырыр? Байрам шәп булырға тейеш — ул бит тамашасы өсөн уҙғарыла.

Төрлө кисәләрҙе күргән бар, уларҙың күбеһе бер төрлө, ялҡытҡыс уҙа. Хәҙер кешене йыйыуы ла ҡыйын. Иҫләйем, бе­рәү­ҙең кисәһе өс-дүрт сәғәткә һуҙылды, йон­сотто. Артистар бер сыҡ­ҡанда ике-өс йыр башҡара, өҫтәүенә хәбәр һөйләй. Бөтөн бәлә режиссерға бәйле, әгәр ул сәхнә дилбегәһен ҡулында ҡаты тотһа...
Бер нисә варианттан һуң миңә Франгизә Финан ҡыҙын тәҡдим иттеләр. Бәй, үҙе­беҙ­ҙең яҡ ҡыҙы, Салауат районынан бит! Уның менән 50 йәшемә телетапшырыу эшләгәйнек, тыуған ерҙә йөрөгәйнек. Режиссер Франгизә Илбәкова бала сағымды һынландырырға тырышып, эшкә күрше ма­лайҙы йәлеп итте. Бала урам буйлап йү­герә, биш тин биреп киноға инә... Тауҙарҙа йөрөй, күкте күҙәтә, уйға батып тора. Шунан Иҫке күл буйына төшә: шунда, Ҡыҙыл Балыҡта, һыу инә торғайныҡ...
Франгизә Илбәкова – Салауат районы­ның Юлай ауылынан. Тырыш ҡыҙ уҡыған са­ғында пионер дружинаһы рәйесе була, мәктәптән һуң үҙен пионервожатый эшендә һынап ҡарай.
Йыр-моңға бай, туған телгә иғтибарлы ерҙә үҫкән, бләкәйҙән шиғыр яҙған ҡыҙҙың күңеле сәнғәт донъяһына тартыла. Һөҙөм­тәлә Өфө дәүләт сәнғәт институтының театр факультетына инә ул. Рифҡәт Ис­рафиловтың класына эләгә. Икенсе курс­тан күмәк сәхнәлә Зәйтүнә Бикбулатова, Хөсәйен Ҡудашев, Хәй Фәхриев, Фидан Ғафаров, Нурия Ирсаева, уҡытыусылары Олег Ханов, Гөлли Мөбәрәкова менән уй­най башлай. Мәскәү, Ленинград ҡала­ларында гастролдә була.
Уҡыуҙы тамамлағандан һуң, 1987 йыл­да, Франгизәне Башҡорт дәүләт филар­мо­нияһындағы “Йәдкәр” фольклор ан­сам­бле­нә нәфис һүҙ оҫтаһы итеп эшкә алалар. Үҙаллылыҡ, туған тел өсөн көрәш йылдары, Рәми Ғариповтың ижады буйын­са “Халҡым хазинаһы”, аҙаҡ Рауил Бик­баевтың “Халҡыма хат” шиғырына бәйле тапшырыуҙар, күрше Ырымбур, Һарытау, Силәбе өлкәләренә сығыу... “Йәдкәр” ансамбле хатта Азербайжандың Таулы Ҡарабах еренә бара, Баҡылағы халыҡ-ара фестивалдә лауреат исемен яулай.
Шул осорҙа Франгизә Илбәкованың прог­рамма төҙөү, сценарий яҙыу һәләте асыла. 1992 – 1996 йылдарҙа ул Мәскәүҙә телевидение режиссеры һөнәрен алып, Башҡортостан телевидениеһына эшкә ҡай­та. “Тамаша” ижади берекмәһендә хеҙ­мәт итә, “Дарман”, “Ҡуласа”, “Йома” тапшы­рыуҙарын әҙерләй, “Алҡыштар”ҙы, “Ав­тог­раф”ты эфирға сығара.
Башҡорт әҙә­биәтен, фольклорын яҡшы белә Фран­гизә. Әҙиптәрҙең уй-ҡарашын, теләк-ынтылышын аңлай, улар менән уртаҡ тел таба. Ә был ижад эшендә үтә мөһим. Бер уйҙа, теләктә эшләү һөҙөмтәһендә яҡшы теле­тапшырыуҙар, телефильмдар, һүрәтлә­мә­ләр тыуа. Мәҫә­лән, Мостай Кәримдең “Мөхәббәттең дүрт миҙгеле” әҫәре буйынса ҡуйылған телефильм (сценарий авторы ла — Илбәкова) төбәк-ара бәйгелә төп бү­ләкте яулай. Шулай уҡ Мифтахетдин Аҡ­мул­ланың тормошона арналған “Илгиҙәр” телевизион фильмы, “Манара”, “Айгөл иле” тележурналы, “Аҡ тирәк, күк тирәк” телеуйыны, “Арҡайым” клубы, “Инсан” тапшы­рыуҙар шәлкеме ҙур иғтибарға лайыҡ.
Режиссер Франгизә Илбәкова тора-бара ижад кисәләре лә әҙерләй башлай. Унан Хөкүмәт кимәлендә үткәрелгән тама­ша­лар­ҙы ҡороуҙа ҡатнаша, ҙур байрамдар, йы­йын­дар сценарисы, режиссеры була. Те­левидениела Шәүрә Ғилманова менән берлектә “Мостайҙың алтын мираҫы” тап­шы­рыуын, Айгөл Әхмәҙиева менән “Шиғ­ри­әт минуттары” шәлкемен тыуҙыра. Икен­се­һендә Ҡәҙим Аралбай, Марат Кәри­мов, Гөлфиә Юнысова, Гөлнур Яҡу­пова, Риф Мифтахов, Әнисә Таһирова, Ирек Кин­йәбулатов, Рауил Шаммас һәм башҡалар сығыш яһаны.
Бына шундай режиссер ул Франгизә Фи­нан ҡыҙы. Өҫтәүенә атаҡлы ҡурайсы Иш­мо­рат Илбәковтың ҡатыны. Ҡыҙҙары Зөл­хизә Илбәкова – йырсы. Кисәмдә, моғайын, Ишморат дуҫ та сығыш яһар, сәхнәне биҙәр.
Төрлө режиссерҙар бар, ләкин барыһын да, минеңсә, бер һыҙат берләштерергә тейеш: ул – сәхнәнең, тамашаның хужаһы. Үҙенсәлекле майҙанда, изге урында әйтел­гән һәр һүҙ, башҡарылған һәр эш ныҡлы уйланылған булырға тейеш. Быны режиссер яҡшы белә, тоя, тамашасы өсөн ул яуап­лы. Һиҙгер, нескә, талапсан етәксе һәр артистың мөмкинлектәрен белә, тейешле урынға ҡуя.
Хәл иттем: тамашама режиссер итеп Франгизә Финан ҡыҙы Илбәкованы һай­лайым!




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






"Иҙел башы" менән "Арғымаҡ" осрашһа...

"Иҙел башы" менән "Арғымаҡ" осрашһа... 30.03.2019 // Әҙәбиәт

Белорет районының Абҙаҡ мәктәбендә әҙиптәр менән осрашыуҙар даими үтеп тора....

Тотош уҡырға 1 650

Шәйехзада БАБИЧ Өмөт ҡайнап, ташып күкрәгемдән, Көтәм тиҙҙән аҡ көн тыуғанын...

Шәйехзада БАБИЧ Өмөт ҡайнап, ташып күкрәгемдән, Көтәм тиҙҙән аҡ көн тыуғанын... 29.03.2019 // Әҙәбиәт

28 мартта Башҡортостан Автономияһы көрәшсеһе, азатлыҡ йырсыһы, башҡорт халҡының арҙаҡлы улы, шағир...

Тотош уҡырға 2 022

Беҙ “Пионер”ҙа тәрбиәләндек!

Беҙ “Пионер”ҙа тәрбиәләндек! 29.03.2019 // Әҙәбиәт

Мин бәләкәй саҡта ул журнал “Пионер” тип атала ине. Беҙ уны шул тиклем яратып, көтөп алып уҡыныҡ....

Тотош уҡырға 1 536

Бала саҡ иле баҫмаһы

Бала саҡ иле баҫмаһы 29.03.2019 // Әҙәбиәт

Алыҫ 1929 йылдың мартында Башҡортостан балалары “Керпе” тип аталған йөкмәткеле һәм ҡыҙыҡлы...

Тотош уҡырға 1 748

Тоғролоҡта ғына ул дуҫлыҡ бар, Тик дуҫлыҡта ғына хаҡлыҡ бар

Тоғролоҡта ғына ул дуҫлыҡ бар, Тик дуҫлыҡта ғына хаҡлыҡ бар 27.03.2019 // Әҙәбиәт

Башҡортостан – тиңдәргә-тиң илем, Һиндә һалдыҡ дуҫлыҡ һарайын. Таңдай балҡып һинең килер көнөң,...

Тотош уҡырға 1 568

“Китапты йөкмәткеһе өсөн уҡымайым”
Каникул тылсымға бай булмаҡсы

Каникул тылсымға бай булмаҡсы 23.03.2019 // Әҙәбиәт

Учалыла “Бөйөк тылсымсы – театр” тип исемләнгән балалар китабы аҙналығы башланды....

Тотош уҡырға 1 433

“Башҡортостан – баш йортобоҙ”

“Башҡортостан – баш йортобоҙ” 22.03.2019 // Әҙәбиәт

Зәйнәб Биишева исемендәге Башҡортостан “Китап” нәшриәтендә уҙған түңәрәк өҫтәл ошолай атала....

Тотош уҡырға 1 489

Һин дә флешмобҡа ҡушыл!

Һин дә флешмобҡа ҡушыл! 21.03.2019 // Әҙәбиәт

Бөгөн – Бөтә донъя шиғриәт көнө. Уның тарихы тамырҙары менән 1999 йылға барып тоташа: Францияның...

Тотош уҡырға 1 381

Яҡтыкүлгә яҡтылыҡ өҫтәп

Яҡтыкүлгә яҡтылыҡ өҫтәп 20.03.2019 // Әҙәбиәт

Әле Әбйәлил районының Яҡтыкүл шифаханаһында бер төркөм яҙыусылар һаулығын нығыта, ял итә. Ошо...

Тотош уҡырға 1 643

Әҙәбиәт һөйөүселәрҙе "Бабич" бергә тупланы

Әҙәбиәт һөйөүселәрҙе "Бабич" бергә тупланы 20.03.2019 // Әҙәбиәт

Баймаҡ биләмә-ара үҙәк китапханаһында әҙәбиәт һөйөүселәр һәм яҙыусылар араһында йылы күпер һалыуға...

Тотош уҡырға 1 374

Фәнзил САНЪЯРОВ:  "Меңйыллыҡтар ҡайҙа барғанда ла, Уралымда йәшәр шиғриәт!"

Фәнзил САНЪЯРОВ: "Меңйыллыҡтар ҡайҙа барғанда ла, Уралымда йәшәр шиғриәт!" 20.03.2019 // Әҙәбиәт

Ҡоролтайға әҙерләнәм Башҡорттарым Йәнә ҡор йыясаҡ, Бишенсегә үтер Ҡоролтай. Кәңәш-төңәш итер мәл...

Тотош уҡырға 1 545