Баҫыуҙарҙа тос башаҡтар баштарын эйгән. Уңыш мул булмаҡсы. Уны юғалтыуһыҙ, тиҙ йыйып алыу өсөн коммунистар, комсомолдарҙың яуаплылығы бермә-бер артты, улар иген яҙмышы хәл ителгән яуаплы участкаларға беркетелде. Был яуаплы осорҙа “Һарғамыш” совхозының (хәҙер “Йүрүҙән”) комсомол комитеты секретары Рәми Ғарипов та тынғыһыҙ көндәр шауҡымында йәшәне. Июль аҙаҡтарында Арҡауылға комскомитет ултырышына саҡырылдыҡ. Унда идеология хеҙмәткәрҙәренең аныҡ бурысы билдәләнде. Ҡайтҡас, тиҙ генә йәштәрҙе йыйып һөйләштек, эш планы ҡабул иттек...
Көн шундай ҡыҙҙыра, ел әҫәре лә юҡ. Һәр ерҙә йәнлелек, комбайндар, тракторҙар гөрләүе ишетелә. Беҙ Рәми Ғарипов менән яҡындағы комбайн янына килеп туҡтайбыҙ. Комбайнсы Сабир ағай Хәжипов ине. Ул үҙ комбайнынан төшкә тиклем биш бункер иген бушатҡан икән. Үҙенең әйтеүенсә, төштән һуң тағы ла күберәк буласаҡ. Тимәк, Сабир ағай ураҡ башланғаны бирле 1000 центнерҙан ашыу иген һуғырға өлгөргән. Комбайнсыларҙың өс көнлөк эшенә йомғаҡ яһағандан һуң, иң күп игенде Сабир ағай һуҡҡан булып сыҡты. Төшкө аш мәлендә Рәми Ғарипов Сабир ағай Хәжипов эргәһенә яҡынланы.
— Рәхмәт, Сабир ағай, яҡынса иҫәп менән өсәр центнерҙан ғына өләшкәндә лә, өс көн эсендә һеҙ 330-ҙан ашыу ғаиләне ҡышҡа иген менән тәьмин иттегеҙ. Әгәр һәр кем шулай эшләһә, илдә күптән муллыҡ булыр ине, — тип уны ихлас ҡотланы һәм комбайнына ал флажок беркетте. Шул арала мин Сабир ағайҙың баҫыу карабының уң яғына бер йондоҙ төшөрөп өлгөрҙөм.
Сабир ағай бер аҙ уңайһыҙланды булһа кәрәк, ҡыҙарып китте. Шулай ҙа өндәшмәй булдыра алманы.
— Уныһы шулайын-шулай ҙа, Рәми ҡусты, әммә запас частар етмәүе бәкәлгә һуға, — тине ул, күңелендәген сисеп, — илдә ҡеүәтле промышленность бар, тибеҙ. Мәгәр ауылдағы техниканы тәьмин итерлек запас частар юҡ. Етәкселәребеҙ ете ер аръяғына сығып эҙләй бит уны. Таба ла алмай ҡайталар күп саҡ. Әгәр уттай эш мәлендә комбайның ватылһа, нишләмәк кәрәк? Вәт бит эш ҡайҙа килеп төртөлә. Ә юғарынан, давай-давай, тип теңкәгә тейәләр. Быны нисек аңларға?
— Тура һүҙгә яуап юҡ, Сабир ағай. Беҙҙә шулайыраҡ шул, ура ҡысҡырырға яратабыҙ. Ҡана һуң, техника эшләп сығарғас, запас частары хаҡында ла уйлаһалар. Әммә был юҡ. Бөтә нәмә лә туҙмай тормай бит. Ҡыш — санаңды, йәй арбаңды әҙерлә, тип юҡҡа ғына әйтмәгән халыҡ. Быныһы урындағы етәкселәргә ҡағыла, — тип яуап бирҙе Рәми.
Совхоздың “Комсомол тормошо” гәзитендә “Илде икмәк менән туйҙырыусы ил ағаларына дан һәм хөрмәт!” тигән баш аҫтында мәҡәлә сыҡты. Беҙ, мөхәрририәт ағзалары, ауылыбыҙҙың ғорурлығы һәм таянысы булған ағайҙарға арнап, “Молния”, “Боевой листок” әҙерләнек.
Ҡыҫҡа ғына ялға туҡтаған ялан батырҙары, ярҙамға килгән шоферҙар, агитаторҙар бына тигән балалар тәрбиәләп үҫтергән, һуғыш йылдарында ал-ял белмәй эшләгән уңған ураҡсы Мәүлиха Ғарипова бешергән итле ашты һәм ҡабарып бешкән икмәкте яратып ауыҙ итте. Һый Рәми Ғариповҡа ла оҡшаны булһа кәрәк. Уның, башҡалар кеүек үк, аяҡтарын бөкләп ултырып, тимер туҫтаҡтан тәмләп ашауы, туҫтаҡ төбө ялт итеп ҡалғас, Мәүлиха әбейҙең: “Аша, улым, аша, ҡана тағы өҫтәйем әле бер ижау”, — тип әйтеүе бөгөнгөләй хәтеремдә. Былай ҙа көләс йөҙлө шағирҙың йөҙө тағы ла көләсләнеп китте, маңлайына, ике яҡ сикәһенә бөрсөк-бөрсөк тир бәреп сыҡты.
Төштән һуң эш дәррәү барҙы, кискә ер һөрөүселәр килгәнсе баҫыуҙан игендәр йыйылып бөттө. Көҫәпәйҙәрҙең тырышлығы, тәүәккәллеге Рәмиҙе бик тә шатландырҙы. Уларҙың хеҙмәт еңеүендә, һис шикһеҙ, уның да ҙур өлөшө булды. Артабан да баҫыу эштәре шулай дауам итте.
Секретарь совхоздың бөтә бүлексәләрендә лә булырға, йәштәр, оло быуын кешеләре менән осрашып һөйләшергә, кәңәшләшергә тырышыр, үҙенең ялҡынлы, һағышлы шиғырҙары менән кешеләрҙе һөйөндөрөр ине.
...Баҫыуҙар бушап ҡалды, тирә-яҡ алтын төҫөнә мансылды. Урманда, йылға буйҙарында миләш-балан, гөлйемеш өлгөрҙө. Ауыл халҡы, бигерәк тә әбей-һәбейҙәр балан-миләш йыя торғайны. Бына мин дә бер ялымда, күрше ҡыҙы менән урманға барып, күп итеп балан йыйып ҡайттым. Шул баландан минең ҡәҙерле әсәйем бик тәмле итеп бәлеш бешерҙе. Баландың мейестә шул көйө суйынға һалып бешерелгән бер өлөшөн шәкәр ҡушып һалҡынға ултыртып ҡуйҙы. Сираттағы мәшәҡәтле эштәрҙән һуң төш алдынан Рәми Ғарипов беҙгә килде. Атайым да, әсәйем дә шағирҙы әйҙүкләп, ихлас ҡаршыланы. Әсәйем ҡоймаҡ ҡойорға, бәрәңге шәңгәһе лә бешерергә өлгөргәйне. Һәммәбеҙ ҙә сәй табынына ултырҙыҡ.
Шунда Рәмиҙең өҫтәлдәге һый-ниғмәттәр араһынан балан бәлешен, шәкәр ҡомо менән тәмләндереп һыуытылған баланды шундай ләззәтләнеп, кинәнеп ашағанын, әсәйемә мең-мең рәхмәт уҡығанын мәңге онотмам. Атайым менән әсәйем уның ихласлығына һоҡланып ҡарап ултырҙы. Табын өҫтәле янында төрлө һөйләшеү булды. Хәтирәләр яңыртылды. Рәми һорай, ҡыҙыҡһына, ә атайым менән әсәйем яуап бирә, һөйләй. Шағирҙың йыш телгә алған кешеһе атаһы булды. Атайым уның атаһын яҡындан белгәс, күпте һөйләне, Рәми тыңланы ла тыңланы... Шунан атайым уға:
— Буйың-һының, төҫөң, ҡарашың, хатта ҡылығың тас атайың Йәғәфәр инде, — тине.
Әсәйем иһә Мәрйәм апай тураһында:
— Һинең әсәйең оҫта ураҡсы булды, рекорд ҡуйғас, райком вәкиле Йосоп Яҡупов уға күлдәклек ситса, бал бүләк итте. Беҙ ҙә һинең әсәйең өлгөһөндә эшләнек, — тип һөйөндөрҙө шағирҙы. Аҙаҡтан Рәми, һағышланып:
— Атайлылар бәхетле инде, мин уларҙан көнләшәм, — тип ҡуйҙы.
Өҫтәл янында ошо фәһемле һөйләшеүҙән һуң, беҙ, атай-әсәйебеҙҙең балалары, был әңгәмәнән ҙур һабаҡ алдыҡ. Ғәзиз атай-әсәйебеҙҙе тағы ла нығыраҡ яраттыҡ, ҡәҙер-хөрмәт күрһәттек. Был мәшһүр шағирҙың беҙҙең өйгә һуңғы килеүе булған икән.
Һәр осрашҡан һайын Рәми атай-әсәйемде һорашыр, тәмле балан бәлеше ашауын хәтеренә төшөрөр булды.
“Совет Башҡортостаны” гәзитендә Рәми Ғариповтың вафаты тураһындағы некрологты уҡығас, шаҡ ҡаттыҡ, шундай кешенең үлеүенә ышанманыҡ. Юҡ, ул үлмәне, уның рухы беҙҙең арала йәшәй. Уның исеме үлемһеҙ.