Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Йырым һинең хаҡта, тыуған ерем!
Йырым һинең хаҡта, тыуған ерем!
Тышта — һыуыҡ. Ҡайҙа ҡарама күҙҙе ҡамаштырырлыҡ аҡлыҡ, һулышты иркенәйтерлек паклыҡ һәм сафлыҡ. Бынан нәҡ 75 йыл элек ҡыш миҙгеленең бына шундай сатлама һыуыҡ көнөндә донъяға килгән буласаҡ шағир, Шәрәфетдин малайы Муса — ун беренсе, төпсөк бала. Туймазы районының Төпкилде ауылы бәләкәйҙән үк уны йыр-моң мөхитендә, Туҡай шиғриәте тылсымында тәрбиәләп үҫтерә. Быға ғәжәпләнерлек тә түгел, сөнки был үҙенсәлекле ғаиләлә бөтәһе лә йырлай һәм тальян гармунда уйнай. Шуға ла зирәк малайҙың әҙәби ижадҡа бик иртә тартылыуы тәбиғи хәл, әлбиттә.


Нөгөш буйындағы әрәмәле-туғайлы тыуған ауылында ете йыллыҡ мәктәпте тамамлап, Ҡандрала урта белем алғас, шиғриәт менән етди шөғөлләнеү теләге уны Башҡорт дәүләт университетына алып килә. Студент йылдарынан уҡ "Кызыл таң" гәзитендә эшләй башлай. Унан һуң китап нәшриәтенә мөхәррир итеп күсерәләр. Бер нисә йылдан һуң Муса Сиражиҙы университетҡа уҡытыусылыҡ эшенә саҡыралар.
Артабанғы тормош һәм ижад баҫҡыстары телевидение, "Кызыл таң" гәзитенең ҡушымтаһы "Берҙәмлек" гәзитен сығарыу, халыҡ-ара "Ватан" корпорацияһының шул исемдәге гәзитен ойоштороп, башҡорт, урыҫ, татар телдәрендәге был баҫманың баш мөхәррире булып эшләү, Башҡортостан Яҙыусылар союзында татар әҙиптәренең ижад берекмәһен етәкләү менән бәйле.
1966 йылда тәүге китабын — "Осрашыу" исемле шиғырҙар йыйынтығын сығара. Бер йылдан һуң ВЛКСМ Үҙәк Комитеты һәм СССР Яҙыусылар союзы тарафынан ойошторолған йәш яҙыусылар кәңәшмәһендә ҡатнаша, бында семинар етәкселәренең ҙур баһаһын ала. Муса Сиражи – хәҙер егерменән ашыу шиғри, публицистик һәм тәржемә китаптарының, балаларға тәғәйенләнгән йыйынтыҡтарҙың, байтаҡ телевизион фильм сценарийҙарының авторы. Ул – шулай уҡ бик күп тамаша режиссеры һәм алып барыусыһы ла.
Муса Сиражи үҙенең йырҙары менән дә киң билдәле башҡорт, татар донъяһында. Уның "Әй моңдары", "Һалдаттар булмайҙар билдәһеҙ", "Күҙалмам", "Һөйөү көсө", "Өфөм минең — йырым минең", "Уралдың моңдарына" кеүек әҫәрҙәрен халыҡ үҙенеке итте, яратты.
Хеҙмәтенә күрә – хөрмәте, ти халыҡ. Муса Сиражиҙың ижади һәм ижтимағи эшмәкәрлеге лайыҡлы баһа ала килә. Ул – Башҡортостандың һәм Рәсәйҙең атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре, Фәтих Кәрим исемендәге премия лауреаты. Республиканың Почет грамотаһы менән бүләкләнде.
Муса Сиражиҙы республикала әүҙем йәмәғәт эшмәкәре булараҡ та яҡшы беләләр. Ул тиҫтә йыл республика башҡорт һәм татар халыҡтары дуҫлығы йәмғиәтенә етәкселек итте, 15 йыл Башҡортостандың татар мәҙәниәт үҙәге идараһы рәйесе булды. Бер нисә тапҡыр Башҡортостан Президенты ҡарамағындағы Йәмәғәт советы ағзаһы итеп һайланды. Республикабыҙҙа татар телендә китаптар сыға башлау, Яҙыусылар союзында татар әҙиптәренең ижад берекмәһе барлыҡҡа килеү, тәүге тапҡыр "Аҡсарлаҡ" әҙәби альманахын нәшер итеү ҙә Муса Сиражи исеме менән бәйле.
Бәләбәйҙә шаулап-гөрләп үткән шиғриәт һәм дуҫлыҡ фестивалдәре ("Илһам шишмәләре"), Ҡазанда йәшәп ижад иткән яҡташтарыбыҙҙың Нефтекама һәм Өфөлә үткән ижади осрашыуҙары ла туранан-тура Муса Сиражи тырышлығы менән ойошторолдо.
Халыҡты хәрби-патриотик рухта тәрбиәләү буйынса ла әҙип ҙур, һөҙөмтәле эш алып барҙы. Яуҙа ятып ҡалған яҙыусыларға, Еңеү байрағын тәүге булып Рейхстаг көмбәҙенә ҡаҙаған Ғази Заһитовҡа, ике тапҡыр Советтар Союзы Геройы Муса Гәрәевкә, Чехословакияның милли батыры Даян Мурзинға арналған хәтер һәм ҡәҙер кисәләрен үткәреүгә лә Муса Сиражи күп көс, тырышлыҡ һалды. Юғары даирәлә эшләгән билдәле шәхестәребеҙҙең береһе шағирҙың ижади һәм ижтимағи эшмәкәрлеген хаҡлы рәүештә гражданлыҡ һәм ижад ҡаһарманлығы тип атаны. Юҡҡамы ни әҙип китаптарының береһен "Йырым һинең хаҡта, Башҡортостан!" тип исемләгән. Был теманы шағир һуңғы йыйынтығында ла бик уңышлы дауам итә. Муса Сиражиҙың "Беҙ — улдары Башҡортостандың" тигән был китабы тулыһынса тыуған республикабыҙға, уның арҙаҡлы улдарына бағышланған. Образлы итеп әйтһәк, шағир мәшһүр ватандаштарына шиғырҙарҙан, поэмаларҙан һәм йырҙарҙан мәғрур һәйкәл ҡойған.
Бына шулай ҡаршылай Муса Сиражи үҙенең 75 йәшен, ижади эшмәкәрлегенә 55 йыл тулыу байрамын. Ҡотло булһын юбилейың, мөхтәрәм шағир!


Автор: С. НӘЗИРОВ.


Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






"Иҙел башы" менән "Арғымаҡ" осрашһа...

"Иҙел башы" менән "Арғымаҡ" осрашһа... 30.03.2019 // Әҙәбиәт

Белорет районының Абҙаҡ мәктәбендә әҙиптәр менән осрашыуҙар даими үтеп тора....

Тотош уҡырға 1 681

Шәйехзада БАБИЧ Өмөт ҡайнап, ташып күкрәгемдән, Көтәм тиҙҙән аҡ көн тыуғанын...

Шәйехзада БАБИЧ Өмөт ҡайнап, ташып күкрәгемдән, Көтәм тиҙҙән аҡ көн тыуғанын... 29.03.2019 // Әҙәбиәт

28 мартта Башҡортостан Автономияһы көрәшсеһе, азатлыҡ йырсыһы, башҡорт халҡының арҙаҡлы улы, шағир...

Тотош уҡырға 2 054

Беҙ “Пионер”ҙа тәрбиәләндек!

Беҙ “Пионер”ҙа тәрбиәләндек! 29.03.2019 // Әҙәбиәт

Мин бәләкәй саҡта ул журнал “Пионер” тип атала ине. Беҙ уны шул тиклем яратып, көтөп алып уҡыныҡ....

Тотош уҡырға 1 576

Бала саҡ иле баҫмаһы

Бала саҡ иле баҫмаһы 29.03.2019 // Әҙәбиәт

Алыҫ 1929 йылдың мартында Башҡортостан балалары “Керпе” тип аталған йөкмәткеле һәм ҡыҙыҡлы...

Тотош уҡырға 1 776

Тоғролоҡта ғына ул дуҫлыҡ бар, Тик дуҫлыҡта ғына хаҡлыҡ бар

Тоғролоҡта ғына ул дуҫлыҡ бар, Тик дуҫлыҡта ғына хаҡлыҡ бар 27.03.2019 // Әҙәбиәт

Башҡортостан – тиңдәргә-тиң илем, Һиндә һалдыҡ дуҫлыҡ һарайын. Таңдай балҡып һинең килер көнөң,...

Тотош уҡырға 1 603

“Китапты йөкмәткеһе өсөн уҡымайым”
Каникул тылсымға бай булмаҡсы

Каникул тылсымға бай булмаҡсы 23.03.2019 // Әҙәбиәт

Учалыла “Бөйөк тылсымсы – театр” тип исемләнгән балалар китабы аҙналығы башланды....

Тотош уҡырға 1 458

“Башҡортостан – баш йортобоҙ”

“Башҡортостан – баш йортобоҙ” 22.03.2019 // Әҙәбиәт

Зәйнәб Биишева исемендәге Башҡортостан “Китап” нәшриәтендә уҙған түңәрәк өҫтәл ошолай атала....

Тотош уҡырға 1 511

Һин дә флешмобҡа ҡушыл!

Һин дә флешмобҡа ҡушыл! 21.03.2019 // Әҙәбиәт

Бөгөн – Бөтә донъя шиғриәт көнө. Уның тарихы тамырҙары менән 1999 йылға барып тоташа: Францияның...

Тотош уҡырға 1 415

Яҡтыкүлгә яҡтылыҡ өҫтәп

Яҡтыкүлгә яҡтылыҡ өҫтәп 20.03.2019 // Әҙәбиәт

Әле Әбйәлил районының Яҡтыкүл шифаханаһында бер төркөм яҙыусылар һаулығын нығыта, ял итә. Ошо...

Тотош уҡырға 1 670

Әҙәбиәт һөйөүселәрҙе "Бабич" бергә тупланы

Әҙәбиәт һөйөүселәрҙе "Бабич" бергә тупланы 20.03.2019 // Әҙәбиәт

Баймаҡ биләмә-ара үҙәк китапханаһында әҙәбиәт һөйөүселәр һәм яҙыусылар араһында йылы күпер һалыуға...

Тотош уҡырға 1 407

Фәнзил САНЪЯРОВ:  "Меңйыллыҡтар ҡайҙа барғанда ла, Уралымда йәшәр шиғриәт!"

Фәнзил САНЪЯРОВ: "Меңйыллыҡтар ҡайҙа барғанда ла, Уралымда йәшәр шиғриәт!" 20.03.2019 // Әҙәбиәт

Ҡоролтайға әҙерләнәм Башҡорттарым Йәнә ҡор йыясаҡ, Бишенсегә үтер Ҡоролтай. Кәңәш-төңәш итер мәл...

Тотош уҡырға 1 571