Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Башҡорт балалар баҡсалары кәрәк
Башҡорт балалар баҡсалары кәрәкӘгәр һеҙҙең алмағыҙ бар икән, миндә лә алма бар икән, беҙ алмаларҙы алмаш­һаҡ, һеҙҙә лә, миндә лә бе­рәр алма ҡаласаҡ. Әгәр һеҙ­ҙә лә уй-фекер бар икән һәм миндә лә уй-фекер бул­һа, беҙ уй-фекерҙә­ре­беҙҙе ал­машһаҡ, һәр бере­беҙҙә икешәр уй-фекер ҡаласаҡ.
Б. ШОУ.

Ишембай ҡалаһында үткән башҡорт милли гимназия-лицейҙары етәкселәре һәм уҡытыусыларының ғилми-ғәмәли семинары Бернард Шоуҙың үрҙә килтерелгән фекерен тағы бер тапҡыр дәлилләне. “Күптән былай итеп йыйылып, фекер алышҡан, тәжрибә уртаҡлашҡан юҡ ине”, — тип билдәләне сарала ҡатнашыусылар.

Семинарҙы ойоштороусылар – Бөтә донъя башҡорттары ҡо­ролтайы Башҡарма комитеты һәм Ишембай ҡалаһындағы Әхмәт-Зәки Вәлиди исемендәге 2-се баш­ҡорт гимназия-интернаты. Уның тәүге өлө­шөндә ҡатна­шыусылар 2-се башҡорт гимназия-интернатының “Аҡбуҙат” балалар баҡ­саһында, башланғыс кластарҙа һәм юғары кластарҙа төрлө предметтар буйын­са асыҡ дәрестәр ҡараны. Бөтәһе 21 асыҡ сара әҙерләп күрһәтелде, бары­һына ла юғары баһа ҡуйылды. Бер мәк­тәптә бер көндә шул тиклем асыҡ дәрес күрһәтеү һәр бер педагогик коллективтың ҡулынан килә торған эш түгел. Әҙерлекле, фиҙакәр, ижади хеҙмәткә һәләт­леләр генә атҡарып сыға ала бындай бурысты. Ғөмүмән, гимназияла туҡтауһыҙ камиллыҡҡа ынтылған педагогтар эшләй.
“Тел – тере шишмә” тип атал­ған кластан тыш сара ла был уҡыу йортонда бала­лар­ҙы төрлө яҡлап үҫтереү өсөн тейешле шарттар тыуҙырылғанын күрһәт­те. Шиғыр­ҙары китап булып ба­ҫы­лып сыҡҡан йәш ижадсылар сығышы килгән ҡунаҡтарҙың бе­реһен дә битараф ҡалдыр­маны. Улар­ҙың әҫәрҙәрен китап кимә­ленә еткереп, әҙерләп баҫ­ты­рыуға башҡорт теле уҡытыу­сы­һы, талантлы шағирә Ғәлиә Фәй­зуллина ҙур көс һалған. Мәк­тәптә уҡып йөрөгәндә үк шиғыр­ҙар кита­быңды ҡулыңа алыу – йәштәрҙе ижадҡа дәртләнде­реүҙең иң отош­ло юлы.
Семинарҙың пленар ултырышында унда ҡатнашыусыларҙы Ишембай районы хакимиәте баш­лығы урынбаҫары Гүзәл Шаһиева тәбрикләне, үҙенең эш тәжрибәһе менән Әхмәт-Зәки Вәлиди исе­мендәге 2-се башҡорт гимназия-интернаты директоры Әлфис Фәйзуллин уртаҡлашты. Баш­ҡорт дәүләт университеты профессоры Гүзәл Вилданованың, ошо уҡ уҡыу йор­то­ноң доценты, билдәле юрист Светлана Парфенованың, тәжрибәле педагог, яҙыу­сы Мәр­йәм Бураҡаеваның, дәрес­лектәр авторы Вәкил Хажиндың, Өфө ҡала мә­ғариф идаралығының баш белгесе Розалия Сафиулли­наның сығышы ла бик фә­һемле, файҙалы булды. Г. Вилданова мил­ли мәғарифтың фәлсәфәүи аспекттарына туҡталһа, С. Парфенова юридик нигеҙҙәрен барланы, Р. Сафиуллина – ҡуйылған бөгөнгө талаптар, М. Бураҡаева, В. Хажин туған телдең йәш быуынды тәр­биәләүҙәге әһәмиәте тураһында һөйләне. Һәр бер сығыш яһаусы туған телдә уҡыт­ҡанда ғына башҡорт телен тейешле кимәлдә һаҡлап, үҫтерергә мөмкин булыуына баҫым яһаны.
— Һуңғы прокурор тикшереү­ҙәре баш­ҡорт гимназия-лицей­ҙары эшмәкәрлегенең юридик яҡтан тейешле кимәлдә яҡлан­маған булыуын күрһәтте. Шул арҡала ҡай­һы бер башҡорт гимназияларында рус теле туған тел булараҡ уҡытыла башланы, баш­ҡорт теле һәм әҙәбиәтенә бү­ленгән сәғәттәр һаны ҡыҫҡар­ҙы, үҙ вәкәләттәрен онотоп, мәғариф инспекторына әйләнгән ҡайһы бер район, ҡала прокурорҙары баш­ҡорт гимназия-лицейҙары уставтарынан “башҡорт”, “баш­ҡорт телендә белем биреү” тигән һүҙҙәрҙе алып ташлауҙы талап итте. Бындай шарттарҙа милли гимназия-лицейҙары мәғарифҡа ҡағылышлы закондарға, уларҙы ойоштороусылар тарафынан ҡу­йылған төп бурыстарҙың бе­реһе – милли кадрҙар әҙерләү, телде, традицияларҙы һаҡлау талаптарына ни­геҙләнеп төҙөлгән юридик документтарға (устав һәм локаль акттарға) таянып ҡына һаҡлана ала. Башҡа мәктәптәр үҙҙәрен ойоштороусылар һәм ата-әсәләр алдында ғына яуап тота, ә гимназия-лицейҙар баш­ҡорт халҡы алдында яуаплы. Шуның өсөн билдәләнгән бурыс­тарҙан ситлә­шергә түгел, уларҙы нисек тә те­үәл үтәү сараһын күрергә кәрәк, — тине пленар өлөштә төп доклад менән сығыш яһап, Бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайы Башҡарма комитеты аппараты­ның баш белгесе Рәйсә Күзбә­кова.
Пленар ултырыштан һуң баш­ҡорт теле уҡытыусылары һәм башҡорт гимназия-лицейҙары етәкселәре өсөн айырым “тү­ңәрәк өҫтәл”дәр ойошторолдо. Улар эшендә ҡатнашыусылар, бигерәк тә мәктәп етәкселәре үҙҙәрен борсоған һорауҙарға яуап алды.
Бөгөн бик күп район үҙәктә­рен­дә һәм ҡалаларҙа башҡорт балалар баҡсалары юҡ, хатта милләтебеҙ күпләп йәшәгән Салауат ҡалаһында, Әбйәлил райо­нының Ас­ҡар ауылында, Учалы ҡалаһында ла. Был бигерәк тә ошо ҡала һәм ауылдарҙа урын­лашҡан башҡорт гимназия-ли­цейҙары өсөн ауырлыҡ тыуҙыра, сөнки беренсе класҡа балалар рус телле баҡсанан килә, уҡы­тыу­сыларға уларға яңынан туған телде өйрәтеп алырға тура килә. Башҡортостан Хөкүмәте ҡара­мағындағы “Башҡортостан Рес­публикаһы халыҡтары телдәре тура­һындағы” Законды ғәмәлгә ашырыу ко­мис­сияһының күптән түгел булып үткән ул­тырышында бик күп ҡалаларҙа, район үҙәк­тә­рендә башҡорт телендә тәрбиә бир­гән балалар баҡсаһының булмауы, ба­ла­һына башҡортса тәр­биә бирергә теләгән ата-әсә­ләрҙең мөрәжәғәттәре яуапһыҙ ҡалыуы тураһында һүҙ булды.
Юғарыла әйтелгәндәрҙе иҫәп­кә алып, башҡорт гимназия-ли­цейҙары етәксе­ләренә үҙҙәренең уҡыу йорто ҡарамағында балалар баҡсаһы ойоштороу бурысы ҡуйылды.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Бабичҡа һәйкәл ҡуйыласаҡ

Бабичҡа һәйкәл ҡуйыласаҡ 22.03.2019 // Ҡоролтай тауышы

Ошо хаҡта белдерҙе Бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайы Башҡарма комитеты рәйесе Данир Ғәйнуллин....

Тотош уҡырға 1 223

Халыҡҡа яҡын булырға тейеш

Халыҡҡа яҡын булырға тейеш 22.03.2019 // Ҡоролтай тауышы

Өфөлә "Торатау" конгресс-холында уҙған "Берҙәмлек. Гражданлыҡ. Илһөйәрлек" форумы дауам итә....

Тотош уҡырға 1 087

Тәҡдимеңде ебәр ҙә ҡоролтайға саҡырыу ал!

Тәҡдимеңде ебәр ҙә ҡоролтайға саҡырыу ал! 15.03.2019 // Ҡоролтай тауышы

Бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайы (конгресы) башҡорт халҡын үҫтереү стратегияһының иң яҡшы...

Тотош уҡырға 1 052

Салауатты данлайбыҙ

Салауатты данлайбыҙ 22.02.2019 // Ҡоролтай тауышы

Красноуфимск башҡорттары был сараны ойоштороу хыялы менән Салауат Юлаев хаҡында Рәсәй...

Тотош уҡырға 1 839

Аҡмал эпосты өс телдә белә

Аҡмал эпосты өс телдә белә 12.02.2019 // Ҡоролтай тауышы

Силәбе өлкәһенең төрлө райондарында йәшәгән башҡорт ҡатын-ҡыҙҙары, “Ағинәйҙәр” йәмәғәт ойошмаһына...

Тотош уҡырға 999

“Аманат”тан ҡалыр аманат!

“Аманат”тан ҡалыр аманат! 01.02.2019 // Ҡоролтай тауышы

Тыуған иленән ситтә йәшәгәндәр өсөн милли рух, йәнтөйәккә ҡарата һөйөү, ғорурлыҡ сифаттары хас....

Тотош уҡырға 1 283

Әйтер һүҙҙәре бар.  Ишетергә генә кәрәк
Тамырҙарым — тыуған еремдә

Тамырҙарым — тыуған еремдә 18.01.2019 // Ҡоролтай тауышы

“Башҡортостан! Уйсан тауҙар иле! Сал тарихы аҡыл иңләмәҫ....

Тотош уҡырға 1 137

Әйтер һүҙеңде әйтеп ҡал!

Әйтер һүҙеңде әйтеп ҡал! 16.01.2019 // Ҡоролтай тауышы

20-30 йылдан башҡорттоң тормошо нисек үҙгәрер? Демография хәле нисек булыр ҙа, башҡорт телендә...

Тотош уҡырға 1 228

Башҡорт теле һанлаштырыуға мохтаж

Башҡорт теле һанлаштырыуға мохтаж 30.12.2018 // Ҡоролтай тауышы

Бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайының Башҡарма комитеты тарафынан һанлаштырыу буйынса белгестәр...

Тотош уҡырға 1 053

“Йөрәк һүҙем һиңә, Башҡортостан!”

“Йөрәк һүҙем һиңә, Башҡортостан!” 26.11.2018 // Ҡоролтай тауышы

Сибай ҡалаһының 6-сы мәктәбендә Башҡортостан Республикаһының 100 йыллығына арнап, “Йөрәк һүҙем...

Тотош уҡырға 1 022

Һәр телмәрҙә – Ватансылыҡ тойғоһо

Һәр телмәрҙә – Ватансылыҡ тойғоһо 23.11.2018 // Ҡоролтай тауышы

БДУ-ның Стәрлетамаҡ филиалында “Рәсәйҙә федерализм тарихы. Автономиялы Башҡортостан Республикаһының...

Тотош уҡырға 1 124