Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Ҡурғандарҙы ҡаҙырға яраймы?
– Тарихты өйрәнеү маҡсатында ҡәберлектәрҙе ҡаҙыу осраҡтары йышайып китте. Дини күҙлектән ҡарағанда, был дөрөҫмө, Нурмөхәмәт хәҙрәт?

Ә. ФӘЙЗУЛЛИНА.
Миәкә районы.
– Бисмилләһир-рахмәнир-рахим!
Ислам дине, әл-хәмдү лил-ләһ, тормоштоң, фәндең бөтөн тарафтарын да үҙ эсенә ала. Айырыуса тарихҡа ҙур иғтибар бүленә. Мәҫәлән, “Ҡөрьән Кәрим”дә әҙәм балаһын яралтыу, пәйғәмбәрҙәр тормошо аныҡ бәйән ителгән. Араларында Муса, Ғайса ғәләйһис-сәләмдәр тураһында айырым сүрәләрҙә, аяттарҙа ҙур тәрәнлек менән аңлатыла.
Әҙәм балаһы тарихты белергә, өйрәнергә тейеш. Ә ул ифрат күп яҡлы. Кешенең генә түгел, илдәрҙең, ер-һыуҙың, өлкә-тармаҡтарҙың, йәнлектәрҙең һәм башҡаларҙың айырым тарихы бар. Әҙәм балаларының элекке тормош-көнкүрешен өйрәнеүгә һуңғы йылдарҙа тарихсылар айырыуса ҙур иғтибар бирә. Был мәғлүмәтте ҡайҙан табырға һуң? Тарихи китаптарға, шулай уҡ зыяраттарға мөрәжәғәт итеү ҡаралған. Әйтәйек, Ризаитдин бин Фәхретдин үҙенең тарихи китабын зыяраттағы таштан мәғлүмәт алып яҙған. Шул уҡ ваҡытта үткәндәрҙе ҡәберлек, ҡурған ҡаҙып өйрәнеү ҙә – фәнни тикшеренеүҙең бер юлы. Белеүегеҙсә, әҙәм балаһының үҫешен өйрәнгән ғилем бар. Уның эшмәкәрлеге лә, зыяраттағы баш һөйәктәренә ҡарап, был кешенең ҡайһы заманда йәшәгәнен, ниндәйерәк тормош көткәнен билдәләү нигеҙендә тормошҡа ашырыла.
Дин буйынса ҡәбергә 25 йылдан һуң башҡа мәрхүмде ерләргә йә иһә, өҫтөн тигеҙләп, йорт һалырға, баҡса, баҫыу итеп үҙгәртергә мөмкин. Ғайса ғәләйһис-сәләм заманынан ғына иҫәпләп ҡарағанда, өсөнсө мең йыллыҡта ғүмер итәбеҙ. Ә унан алда күпме кеше йәшәгән! Тимәк, хөрмәтле ҡәрҙәштәр, ер өҫтөндә зыярат булмаған урын бармы икән?
“Һәр эш ниәткә бәйле”, тигән пәйғәмбәребеҙ Мөхәммәт ғәләйһис-сәләм үҙенең мөбәрәк хәҙисендә. Ҡәберлек ғилми маҡсатта, тарихты өйрәнеү ниәтендә ҡаҙыла икән, дин ҡаршы килмәй. Ә инде байлыҡ эҙләү, ҡомартҡыларҙы юҡ итеү ниәте ҡуйылһа, был эш Исламға ла, дәүләт ҡанундарына ла һыймай. Шунлыҡтан ғалимдарыбыҙ, ниндәйҙер ҡурғанды асырға булған икән, Хөкүмәттең айырым органдары аша рөхсәт алырға тейеш.
Ислам – йәшәү рәүеше. Аллаһ Тәғәлә тарафынан ебәрелгән динебеҙ ғилем өйрәнеүгә бер ваҡытта ла ҡаршы түгел. Ҡабатлап әйтәм: тарихты белергә тейешбеҙ. Ә уның иң мөһим өлөшө – шәжәрә. Әгәр “нәҫел ағасы”ндағы һәр кешенең исеме генә түгел, ә уның әүәлге тормош-көнкүреше, ил, милләт алдындағы хеҙмәте һәм башҡалар тураһында ла мәғлүмәтле булһаҡ, киләһе быуындар өсөн ифрат ҙур ҡомартҡы ҡалдырыр инек. Балаларыбыҙ, ейәндәребеҙ ата-бабаның бөйөк тәжрибәһен өйрәнеп, күркәм юлды лайыҡлы дауам итә аласаҡ. Үткәнен белгән кеше киләсәккә лә ихтирамлы була бит.
Тарихсыларҙың эшендә уңыштар юлдаш булыуын теләйек, хөрмәтле ҡәрҙәштәр. Уларҙың хеҙмәте ғилемде үҫтереүгә туранан-тура бәйле. Аллаһ Тәғәлә һәр кемебеҙгә үткәндәрҙе ҡәҙерләргә, өйрәнергә, тамырҙарыбыҙға тоғро ҡалып, ата-бабабыҙҙың изге юлын лайыҡлы дауам итергә, илебеҙҙең, төбәгебеҙҙең киләсәге мәнфәғәтен ҡайғыртып йәшәргә, белемгә ынтылыуҙан туҡтамаҫҡа насип итһен, иншаллаһ. Әс-сәләмү-ғәләйкүм үә рәхмәтул-лаһи үә бәрәкәтүһ! Амин.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Донъя именлеге ниҙән башлана?

Донъя именлеге ниҙән башлана? 29.03.2019 // Иман

Бер хикмәттә, ололарҙың ғүмерен иғтибар, уларҙың кәңәштәрен тыңлай белеү оҙонайта, тиелгән. Бөгөнгө...

Тотош уҡырға 1 466

Юлға фатиха бирер

Юлға фатиха бирер 29.03.2019 // Иман

Мәсетле районының имам-мөхтәсибе Азамат Вәлиев битараф булмаған замандаштарыбыҙҙан изге эштә ярҙам...

Тотош уҡырға 1 381

Апрелдең изге кистәре

Апрелдең изге кистәре 29.03.2019 // Иман

Быйылғы апрель мосолман календары буйынса рәжәб һәм шәғбанға тура килә. Ә был айҙар, мәғлүм ки, иң...

Тотош уҡырға 1 472

Гүзәл затты хәстәрләмәһәк...

Гүзәл затты хәстәрләмәһәк... 01.03.2019 // Иман

Яҙ башында дәүләт тарафынан ҡабул ителгән иң матур байрамдарҙың береһе – 8 Март. Йәшәйештең нигеҙе,...

Тотош уҡырға 1 274

Ниндәй бүләк бирергә?

Ниндәй бүләк бирергә? 01.03.2019 // Иман

Ир-ат ҡатын-ҡыҙҙы байрамда матур бүләктәр менән һөйөндөрөргә тырыша. Исламда быға ниндәй ҡараш?...

Тотош уҡырға 1 892

Рәжәбтә ни сәсһәң,  Рамаҙанда шуны урырһың

Рәжәбтә ни сәсһәң, Рамаҙанда шуны урырһың 01.03.2019 // Иман

Мосолман календары буйынса 1440 йылдың яртыһы ла үтеп бара. Йома, 8 март, етенсе ай рәжәбтең...

Тотош уҡырға 1 473

“Тупһа”ғыҙ ныҡ булһын

“Тупһа”ғыҙ ныҡ булһын 08.02.2019 // Иман

Тупһа – йорттоң көҙгөһө. Ошоға бәйле хикмәтте иҫкә төшөрәйек....

Тотош уҡырға 1 568

Көнсөллөк нимәгә килтерә?

Көнсөллөк нимәгә килтерә? 08.02.2019 // Иман

Һәр әҙәм балаһы донъяла үҙенең көсө еткәнде эшләй. Ә инде төрлө ихтыяждарҙы ҡәнәғәтләндереү – Аллаһ...

Тотош уҡырға 1 720

Ҡөрьән – оло фән

Ҡөрьән – оло фән 08.02.2019 // Иман

Бөгөн – Рәсәй фәне көнө. Ошо уңайҙан мосолман донъяһында ғилемдең тотҡан урыны хаҡында иҫкә алып...

Тотош уҡырға 1 369

Матур кейенһен, биҙәнһен...

Матур кейенһен, биҙәнһен... 08.02.2019 // Иман

Әл-хәмдү лил-ләһ, мосолман ҡатын-ҡыҙы кейеме йылдан-йыл күркәмләнә, зауыҡлыраҡ, сағыуыраҡ була...

Тотош уҡырға 1 325

Һөнәрле ҡулында ҡот уйнай

Һөнәрле ҡулында ҡот уйнай 08.02.2019 // Иман

Үҙ көстәре менән ике ҡатлы ҙур йорт һалып, уңайлы шарттарҙа алты бала тәрбиәләгән, дини ҡанундарҙы...

Тотош уҡырға 1 333

Иргә ниҙәр тыйыла?

Иргә ниҙәр тыйыла? 01.02.2019 // Иман

Пәйғәмбәребеҙ Мөхәммәт ғәләйһис-сәләм мосолман ирҙәрҙе алтын-көмөш менән мауығып китеүҙән тыйған....

Тотош уҡырға 1 598