Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Тән яраһы төҙәлһә лә...
– Йәшем еткәнлектән, юлымда осраған иргә уны-быны уйламайынса кейәүгә сығырға мәжбүр булғайным. Яңылышҡанымды тиҙ аңланым: өйләнешкәндең тәүге айҙарынан уҡ туҡмала башланым. Бына шулай йәшәүемә хәҙер инде һигеҙ йыл тулып килә. Рәнйетелгәнем хаҡында өндәшмәйем, һәр саҡ йомоп ҡалырға тырышам. Туҡмалыуҙың нисек икәнен балаларым да күреп үҫә. Ни эшләргә миңә, Нурмөхәмәт хәҙрәт?

(Һорау биреүсенең үтенесе буйынса уның исем-шәрифен ҡуймайбыҙ).
– Бис­милләһир-рахмә­нир-рахим!
Исламда һәр ғәмәлгә – үҙ-ара мөнәсәбәт, бала үҫ­тереү, һатып алыу, бу­рыс биреү, хеҙмәт итеү һәм башҡалар – айырым ҡанун билдәләнгән. Ошо ҡағиҙәләр бәрәкәтендә хал­ҡыбыҙ мең йылдан ашыу татыулыҡта, тыныс­лыҡта йәшәгән. Мәҫәлән, үҙ-ара үпкәләшеү өс көндән ашыуға һуҙыл­маған. Әгәр ҙә ки был сик уҙып кителһә, ауылдың өлкән йәштәге кешеләре, дини етәкселәре мәсьәләне үҙ ҡулына алып, тиҙ арала ыңғай хәл иткән. “Үпкәләшергә тура килһә, мөнәсәбәттәрҙең бер аҙ боҙолоп тороу ваҡыты өс көндән дә артмаһын, – тигән пәйғәмбәребеҙ Мөхәммәт ғәләйһис-сәләм. – Иң беренсе ғәфү үтенеп, элекке халәтте аяҡҡа баҫтырған кеше – Йәннәткә кереүсе”.
Ғаиләлә бер-береңә һөйөү, ихтирам хөкөм һөрөргә тейеш. Һәр кемдең тәғәйен бурыстарын лайыҡлы атҡарыуы зарур – динебеҙ шулай ҡуша. “Өммәтемдең иң хәйерлеһе – ғаиләһенә күркәм мөнәсәбәттә булыусы”, – тигән пәйғәмбәребеҙ Мөхәммәт ғәләйһис-сәләм. Бер-береңде рәнйетеүгә, күңелен ҡалдырыуға Исламда урын юҡ. Араны күркәм һүҙ, изге ғәмәлдәр бәйләп, нығытып торорға тейеш. Кире осраҡта мөхәббәт юҡҡа сыға, тимәк, ғаиләнең нигеҙе ҡаҡшай.
Ҡыҙғанысҡа ҡаршы, ҡатын-ҡыҙҙы тел генә түгел, хатта ҡул көсө аша рәнйетеү, туҡмау осраҡтары барлығы хаҡында ишетеп торабыҙ. Ә бит ғаилә – айырым хөкүмәт, унда ир менән ҡатындан тыш балалар йәшәй, ата-әсәһенә ҡарап тәрбиә ала. Әгәр ҙә ки өлкәндәрҙең араһы насар икән, был йәш быуындың тамырына балта менән сабыуға тиң. Ҡатмарлы мөнәсәбәттәргә шаһит булып үҫкән бала үҙ “оя”һын ҡорған ваҡытта аңлашылмаусанлыҡҡа осрар, дөрөҫ юл таба алмай ыҙа сигер. Йәштән күңел торошо, психикаһы боҙолған йәш быуын вәкиленең милләтенә, иленә, фәнгә, йәмғиәткә файҙа килтерә алыуы ла шикле. Шуның өсөн дә ҡатын-ҡыҙ үҙенең хоҡуғын белергә, ирен ваҡытында “тәрбиәләргә” тейеш. Халҡыбыҙ әйтмешләй, “бер күтәрелгән ҡул кире төшмәй”. Тимәк, ирҙе тәүге ҡыйыш аҙымынан уҡ аҡылға ултыртыу мөһим. Ҡыҙғанысҡа ҡаршы, гүзәл зат вәкилдәре, айырыуса беҙҙең мосолман ҡатын-ҡыҙы, ифрат күндәм, үҙенән бигерәк башҡаларҙы уйлаусан. Туҡмағандан һуң ғәфү үтенеп, аҙаҡ насар холҡон кире ҡабатлаған ирен дә йәлләп, түҙеп йәшәгәндәр бихисап. Ә көслө зат вәкиле быға күнеп китә, уның һайын шаша, бәлки, шулай тейеш тип тә уйлай башлайҙыр. Ошондай хәлгә төшмәҫ өсөн, алда әйтеп үткәнемсә, яуызлыҡҡа, хаҡһыҙ рәүештә күрһәтелгән ҡылыҡҡа ваҡытында кәртә ҡуйыу мөһим. Был йәһәттән дәүләт яғынан да ныҡлы ҡанун, хөкөм ҡарары булырға тейеш. Ҡатын-ҡыҙ – йәмғиәттең бер өлөшө, киләсәкте тәрбиәләгән төп көс. Ул урынһыҙҙан рәнйетелеп, ирекһеҙ йәшәргә тейеш түгел. Әҙәм балаһы – Аллаһ Тәғәләнең генә ҡоло.
Ғаиләлә ошондай ҡатмарлы хәлдәр тыумаһын өсөн борон ата-бабабыҙ өйләнешеү мәсьәләһенә ифрат етди ҡараған. Ата-әсәнең балаһын яҡшы мөхиттә тәрбиәләнгән кеше менән никахлаштырырға тырышыуы, димләү осраҡтары – быға аныҡ дәлил. Ә миңә мөрәжәғәт иткән әлеге һылыуҙың тормошона килгәндә, өндәшмәйенсә яфа сигеп йәшәүҙән арынырға кәрәктер. Холҡон төҙәтмәгән ирҙе күп мәртәбә ғәфү итеүҙән ни фәтүә? Етмәһә, балалар үҫә, уларҙың киләсәге нисек булыр? Тән яраһы төҙәлер ҙә ул, нисәмә кешенең йәне ғазап сигә бит... Йәшәргә мөмкинлек юҡ икән, ныҡлы ҡарар ҡабул итергә кәрәк. Аллаһ Тәғәлә беҙгә бер генә ғүмер биргән, уны татыулыҡта, матурлыҡта үткәрәйек, хөрмәтле ҡәрҙәштәр. Киләсәк быуынға тик изгелек сәселеп ҡалһын, иншаллаһ. Әс-сәләмү-ғәләйкүм үә рәхмәтул-лаһи үә бәрәкәтүһ! Амин.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Донъя именлеге ниҙән башлана?

Донъя именлеге ниҙән башлана? 29.03.2019 // Иман

Бер хикмәттә, ололарҙың ғүмерен иғтибар, уларҙың кәңәштәрен тыңлай белеү оҙонайта, тиелгән. Бөгөнгө...

Тотош уҡырға 1 466

Юлға фатиха бирер

Юлға фатиха бирер 29.03.2019 // Иман

Мәсетле районының имам-мөхтәсибе Азамат Вәлиев битараф булмаған замандаштарыбыҙҙан изге эштә ярҙам...

Тотош уҡырға 1 381

Апрелдең изге кистәре

Апрелдең изге кистәре 29.03.2019 // Иман

Быйылғы апрель мосолман календары буйынса рәжәб һәм шәғбанға тура килә. Ә был айҙар, мәғлүм ки, иң...

Тотош уҡырға 1 472

Гүзәл затты хәстәрләмәһәк...

Гүзәл затты хәстәрләмәһәк... 01.03.2019 // Иман

Яҙ башында дәүләт тарафынан ҡабул ителгән иң матур байрамдарҙың береһе – 8 Март. Йәшәйештең нигеҙе,...

Тотош уҡырға 1 275

Ниндәй бүләк бирергә?

Ниндәй бүләк бирергә? 01.03.2019 // Иман

Ир-ат ҡатын-ҡыҙҙы байрамда матур бүләктәр менән һөйөндөрөргә тырыша. Исламда быға ниндәй ҡараш?...

Тотош уҡырға 1 892

Рәжәбтә ни сәсһәң,  Рамаҙанда шуны урырһың

Рәжәбтә ни сәсһәң, Рамаҙанда шуны урырһың 01.03.2019 // Иман

Мосолман календары буйынса 1440 йылдың яртыһы ла үтеп бара. Йома, 8 март, етенсе ай рәжәбтең...

Тотош уҡырға 1 473

“Тупһа”ғыҙ ныҡ булһын

“Тупһа”ғыҙ ныҡ булһын 08.02.2019 // Иман

Тупһа – йорттоң көҙгөһө. Ошоға бәйле хикмәтте иҫкә төшөрәйек....

Тотош уҡырға 1 568

Көнсөллөк нимәгә килтерә?

Көнсөллөк нимәгә килтерә? 08.02.2019 // Иман

Һәр әҙәм балаһы донъяла үҙенең көсө еткәнде эшләй. Ә инде төрлө ихтыяждарҙы ҡәнәғәтләндереү – Аллаһ...

Тотош уҡырға 1 721

Ҡөрьән – оло фән

Ҡөрьән – оло фән 08.02.2019 // Иман

Бөгөн – Рәсәй фәне көнө. Ошо уңайҙан мосолман донъяһында ғилемдең тотҡан урыны хаҡында иҫкә алып...

Тотош уҡырға 1 369

Матур кейенһен, биҙәнһен...

Матур кейенһен, биҙәнһен... 08.02.2019 // Иман

Әл-хәмдү лил-ләһ, мосолман ҡатын-ҡыҙы кейеме йылдан-йыл күркәмләнә, зауыҡлыраҡ, сағыуыраҡ була...

Тотош уҡырға 1 327

Һөнәрле ҡулында ҡот уйнай

Һөнәрле ҡулында ҡот уйнай 08.02.2019 // Иман

Үҙ көстәре менән ике ҡатлы ҙур йорт һалып, уңайлы шарттарҙа алты бала тәрбиәләгән, дини ҡанундарҙы...

Тотош уҡырға 1 333

Иргә ниҙәр тыйыла?

Иргә ниҙәр тыйыла? 01.02.2019 // Иман

Пәйғәмбәребеҙ Мөхәммәт ғәләйһис-сәләм мосолман ирҙәрҙе алтын-көмөш менән мауығып китеүҙән тыйған....

Тотош уҡырға 1 599