Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Йүгәнен сылтыратҡан, ти, егет, уға бер тай әйләнеп ҡараған…
Йүгәнен сылтыратҡан, ти, егет, уға бер тай әйләнеп ҡараған…Бынан бер нисә йыл элек бер баш бейәнән башлап ебәрә улар эштәрен. Маҡсаттары – үҙҙәре йәшәгән төбәктә онотола барған кәсеп – йылҡысылыҡты тергеҙеү. Бөгөн тырыштарҙың эшмәкәрлеген Башҡортостандың төньяғында тормошҡа ашырылған уңышлы проекттарҙың береһе тип билдәләргә мөмкин.
Ауыл йәме – ат менән. Тәтешле районының Бәҙрәш ауылына йән һәм йәм ингән, тип әйтә алабыҙ. Унда хәҙер ат бышҡырған, ҡолон сырҡыраған тауыштар яңғырай. Бигерәк тә йәй көндәрендә өйөрҙәр­ҙең тибендә йөрөүе – үҙе бер хозур күренеш. Рәйсә менән Илмират Балағутдиновтарҙың крәҫтиән (фермер) хужалығының йылҡыһы улар.
Йәш ғаилә кәңәшләшеп крәҫтиән (фермер) хужалығы ойоштороп ебәрә. Республиканың Бөрйән, Мишкә райондарынан, шулай уҡ Пермь крайының Ҡуяҙы ат заводынан тәүге бейәләр һәм бер нисә айғыр һатып алалар. Бер баш бейә һәм “Эфиоп” ҡушаматлы тоҡом айғырынан башланған хужалыҡта әле бер нисә өйөр иҫәпләнә.
Хужалар тоҡомсолоҡ эшен яйға һалмаҡсы. Был йәһәттән улар төрлө тоҡом аттарын үрсетеүҙе күҙ уңында тота. Бөгөн тоҡомло йөк аттары, рус юртаҡтарынан өйөрҙәр тупланған. Юртаҡтарҙың һәм йөк аттарының таныҡлыҡтары бар, ә бына башҡорт тоҡомло йылҡы өйөрө туплауҙа эшләргә кәрәк, ти улар. Сөнки ҡайһы бер аттарҙың сығышы билдәһеҙ, йәғни халыҡ телендә әйткәнсә, “аҙмандар”. Эштәрен яңы башлап торған фермерҙар киләсәктә таныҡлыҡтары булған башҡорт тоҡомло бейәләр һатып алыу, ҡымыҙ бешеү, йылҡы итенән халыҡ йолалары буйынса төрлө милли ризыҡтар етештереүҙе яйға һалыу ниәте менән яна. Йәғни, 1-2 йәшлек тайҙарҙы ситкә һатмайынса, үҙҙәрендә йылҡы итен етештереү шөғөлөн дә өйрәнәләр һәм үҙләштерәләр.
Заманында Бәҙрәштә күмәк ху­жалыҡта бейә һауғандар, ҡымыҙ бешкәндәр. Быйылғы йәйҙә тәү тап­ҡыр ҡымыҙ бешеп ҡарарға ниәтләй­ҙәр. Уларҙың тағы ла бер планы – быуаҙ бейә ҡанынан сыворотка яһау. Үҙ ваҡытында СССР-ҙа барлығы 35 биопунктта етештерелгән ҡан һүле хәҙерге заманда тик бер хужалыҡта ғына – Кушнаренко районында урынлашҡан “Башагроген” био­фабри­каһында етештерелә. Быуаҙ бейә ҡаны сывороткаһы малсылыҡта ҙур һорау менән ҡулланылған гонадотроп гормон препараттары – фоллимаг һәм пигулин етештереүҙә төп сырье. Ә инде бының өсөн малдың һау-сәләмәт, таҙа һәм тоҡомло булыуы төп шарт. Йылҡы тәрбиәләүҙә яңы тәжрибә туплай башлаған йәштәр шул маҡсаттарға ынтыла ла инде. Малдар даими ветеринар күҙәтеүендә.
Шуныһы иғтибарға лайыҡ: Бала­ғутдиновтар үҙ эштәрен ойоштороуҙа тик хәләл көстәренә һәм ағай-энеләренең ярҙамына, кәңәшенә таяна. Хөкүмәт ярҙамынан тыш тауыҡ та үрсетеп булмаған заманда улар бер ҡасан да гранттар алмаған. Нефтсе һөнәренә эйә Илмират Балағутдинов тыуған ауылында төпләнгәнсе вахта менән 13 йыл Себерҙә эшләгән, бол туплаған. Дөрөҫөн әйткәндә, хәләл көсөн түгеп, буш ерҙән башлай улар. “Октябрь” колхозының емерек һыйыр фермаларын һүтәләр, ватыҡ кирбесен ауылдың батҡаҡлы урамдарына түшәйҙәр. 58 башҡа иҫәпләнгән бына тигән ат һарайы төҙөп ҡуя сәмселдәр. Унда рус юртаҡтары, йөк аттары тотола, ҡолонлар алдынан быуаҙ бейәләр индерелә. Һәр саҡ тибенлектә йөрөргә күнеккән башҡорт тоҡомло бейәләр быйыл ялан кәртәлә ҡыш сыға, сөнки ҡар ҡалын ғына.
Йылҡысылыҡтан тыш Балағутди­нов­тар халыҡҡа таҡта ярыу, мунса, йорт бурау хеҙмәттәрен дә күрһәтә. Ауылдың өлкән мохтаж кешеләренә бушлай утынын да алып ҡайтып би­рәләр. Ауылды, юлдарҙы төҙөклән­де­реүҙә, һабантуй, халыҡтың ялын ойоштороу сараларында ла ярҙам итә улар. “Һәр эштә лә ауыл билә­мәһе, шулай уҡ район хакимиәте башлығы Рушан Гәрәев, ауыл биләмәһе башлығы Фәнүс Балағут­диновтар менән кәңәшләшеп эш итәбеҙ”, – ти ғаилә башлығы.
Таҡта ярыу цехында һәм крәҫтиән (фермер) хужалығында улар ике тиҫтәнән ашыу кешене эш менән тәьмин иткән. Кемдер балалар, икенселәр сәләмәтлек буйынса пособиелар юллауҙа ярҙам һорап килә. Хужаларҙың бер кемде лә кире бороп сығарғаны юҡ. Таҡта ярыуҙа эшләгән өс егет хан һарайылай ағас йорттар һалып сыҡҡан. Уларҙың береһе – район үҙәге Үрге Тәтеш­лелә, икәүһе Бәҙрәштә төпләнгән. Тимәк, ауыл тарҡалмай.
Быйыл да Балағутдиновтарҙың шатлыҡ-ҡыуанысы ишле булмаҡсы. Ҡалын көрт һәм һыуыҡтар булыуға ҡарамаҫтан, йылҡы фермаһында тәүге ҡолонсаҡтар тыуған да инде. Йәшәүгә ишара түгелме был?!




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Халыҡ һорай, тимәк, кәрәк

Халыҡ һорай, тимәк, кәрәк 30.03.2019 // Эшҡыуар

Хәҙер магазин кәштәләре һөт ризыҡтарынан һығылып тора. Ниндәйе генә юҡ уларҙың: ситтән...

Тотош уҡырға 1 279

Көмөш йөҙөк – ҡул күрке, оҫта – донъя тотҡаһы
Беҙ һыната торғандарҙан түгел...

Беҙ һыната торғандарҙан түгел... 19.03.2019 // Эшҡыуар

Республикала крәҫтиән (фермер) хужалыҡтарын үҫтереү маҡсатында байтаҡ эш башҡарыла. Әленән-әле был...

Тотош уҡырға 1 509

Буҙаны сит тарафтарҙа танытырға теләй

Буҙаны сит тарафтарҙа танытырға теләй 03.03.2019 // Эшҡыуар

Сибай ҡалаһынан йәш әсә Гөлназ Азатова милли эсемлектәребеҙҙең береһен етештерә....

Тотош уҡырға 1 415

Кәңәшле эш тарҡалмаҫ

Кәңәшле эш тарҡалмаҫ 28.02.2019 // Эшҡыуар

Башҡортостан Башлығы вазифаһын ваҡытлыса башҡарыусы Радий Хәбиров бөгөн Өфөләге “Торатау”...

Тотош уҡырға 1 176

Төньяҡ-көнсығыш  нисек йәшәй?

Төньяҡ-көнсығыш нисек йәшәй? 26.02.2019 // Эшҡыуар

Дыуан районында Башҡортостандың төньяҡ-көнсығышында бәләкәй һәм урта эшҡыуарлыҡты, хужалыҡ итеүҙең...

Тотош уҡырға 1 022

Ҡаҙмаш сәйе һатыуға сыға
Баҫыу-баҫыу еләк-емеше  емерелеп уңа...

Баҫыу-баҫыу еләк-емеше емерелеп уңа... 20.02.2019 // Эшҡыуар

Шаран фермеры баш ҡала баҙарын да яулаған....

Тотош уҡырға 1 404

Әбеш һөтө хәҙер яңғыҙ түгел

Әбеш һөтө хәҙер яңғыҙ түгел 16.02.2019 // Эшҡыуар

Һуңғы йылдарҙа экологик яҡтан таҙа, сифатлы аҙыҡ-түлеккә иғтибар артты. Ошоға бәйле ауыл йүнселдәре...

Тотош уҡырға 1 740

Хәйбулла билмәне Өфөгә лә етер

Хәйбулла билмәне Өфөгә лә етер 30.01.2019 // Эшҡыуар

Билмән, итле, кәбеҫтәле мантылар, ҡаҙы, тултырма, бишбармаҡ, туҡмас – барыһын да үҙҙәре әҙерләп...

Тотош уҡырға 1 759

Ағас ене ҡағылған егет

Ағас ене ҡағылған егет 23.01.2019 // Эшҡыуар

Туғандар ҡеүәтләһә, юлың уңа....

Тотош уҡырға 2 393

Эше барҙың ашы бар,  йәшәү өсөн дәрте бар

Эше барҙың ашы бар, йәшәү өсөн дәрте бар 11.01.2019 // Эшҡыуар

Был һүҙҙәрҙең хаҡлы булыуы Үзбәковтар миҫалында асыҡ күренә....

Тотош уҡырға 1 587